Tâhir b. Âşûr’un et-Tahrîr ve’t-Tenvîr İsimli Tefsirinde Klasik İsrâiliyata Yaklaşımlar

Authors : Mustafa YILDIZ

Pages : 50-77

Doi:10.31121/tader.1037239

View : 17 | Download : 8

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Genel anlamda “yabancı menşeli rivayetler” şeklinde nitelendirilebilecek olan isrâilî rivayetler, tefsire zenginlik katan bir imkân mı, yoksa kendisinden uzak durulması gereken zararlı malzeme-ler midir? Bu, İslam’ın ilk dönemlerinden günümüze kadar, daha çok tefsir disiplini çerçevesinde tartışılıp leh ve aleyhinde farklı görüşlerin dile getirildiği muhataralı bir konu olmuştur. Özellikle Yahudi ve Hıristiyan din ve kültürünün baskın olduğu bu rivayet malzemesi, erken dönem tefsir literatüründe özellikle Kur’an kıssalarının tefsirinde önemli bir bilgi kaynağı olarak kullanılmıştır. Ancak isrâiliyat, sonraki dönemlerde dinin özünü bozan zararlı bilgiler olarak telakki edilmiş, günümüze kadar uzanan süreçte gittikçe artan oranlarda tenkit edilmiş, bununla birlikte tamamen terk edilememiştir. Çağdaş tefsirlerde isrâilî rivayetler bazı dönemsel faktörlerin de etkisiyle daha önce hiç olmadığı kadar çok boyutlu bir tenkide tabi tutulmuştur. Çağdaş müfessirlerden biri olan Tâhir b. Âşûr’un insert ignore into journalissuearticles values(1879-1973); et-Tahrîr ve’t-Tenvîr isimli tefsiri, isrâilî rivayetlere olan yakla-şımlarıyla dikkatleri çekmektedir. Onun tefsirinde bu rivayet malzemesinin bir kısmı belli kriterler çerçevesinde kabul edilerek kullanılmışken bir kısmı da yine belli kriterler çerçevesinde tenkit edilerek reddedilmiştir. Çalışmada müellifin bu konuda gözettiği kriterlerin tespit edilmesi amaç-lanmış, özellikle çağdaş dönemde ciddi bir sorun olarak sıklıkla gündeme gelen bu mevzu, İbn Âşûr’un algısı ve pratik uygulamaları üzerinden irdelenerek problemin çözümüne ışık tutulmaya çalışılmıştır. Müfessirin, ağırlıklı olarak isrâilî rivayet malzemesini tenkit etmiş olsa da bu konuda genelleyici bir tutuma sahip olmadığı, belli kriterler çerçevesinde ondan istifade ederek tefsirde bir imkâna dönüştürdüğü görülmüştür. Onun özgüven sıkıntısı yaşamadan konuyla ilgili sorunları aşma noktasında örneklik teşkil ettiğini ifade etmek mümkündür.
Keywords : Tefsir, Kuran, İsrâiliyat, Tâhir b Âşûr, et Tahrîr vet Tenvîr, Kuran kıssaları, Yahudi ve Hıristiyan kültürü