Abdullah b. Fûdî ve Kifâyetü Duʿafâʾi’s-Sûdân fî Beyâni Tefsîri’l-Kurʾân adlı Tefsir Eseri

Authors : Ifeoluwa Siddiq OYELAMİ

Pages : 271-291

Doi:10.31121/tader.1075906

View : 20 | Download : 12

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, bir müfessir ve eserinin örneğinde “Her müfessir kendi toplumuna ve zamanına hitap eder.” ifadesinin tam anlamını ortaya koymuştur. Çalışmada 19. yüzyılda Batı Afrika’nın Sokoto devletinin ilk veziriazamı olan Abdullah b. Fûdî’nin insert ignore into journalissuearticles values(ö. 1245/1829); hayatı ve Kifâyetü Duʿafâʾi’s-Sûdân fî Beyâni Tefsîri’l-Kurʾân adlı tefsir eseri üzerinde durulmuştur. Yaşadığı yüzyılda Batı Afrika’nın İslam düşüncesini etkileyen şahıslarından olan İbn Fûdî, ilk başta Ziyâ`ü`t-te`vîl fî meâni’t-tenzîl adlı bir tefsir eseri kaleme almıştır. Bu eserin temel eğitim alan talebelere hitap etmediğini gören İbn Fûdî, bu eserden daha veciz bir eser meydana getirmiş, söz konusu eseri, Kifâyetü Duʿafâʾi’s-Sûdân fî Beyâni Tefsîri’l-Kurʾân olarak adlandırmıştır. Bu muhtasar eserini hazırlarken yaşadığı coğrafyayı ve zamanı dikkate alarak Kur’an ayetlerine, Nâfi kıraatinin Verş rivayetine ve Mâlikî mezhebinin görüşlerine uygun olacak şekilde Kur’an’ı yorumlamaya çalışmıştır. Bu çalışmada İbn Fûdî’ye özgün olan bu yaklaşım, eserinden alınan örneklerle değerlendirilmiştir. Makalede tümevarım yöntemiyle incelenen bu eserle ilgili değerlendirmeler tasvirî ve karşılaştırmalı olarak yapılmaya çalışılmıştır. İbn Fûdî’nin, kıraat farklılığı söz konusu olduğunda sadece Verş rivayetini; ahkâm konularında ise sadece Mâlikî görüşlerini değerlendirdiği tespit edilmiştir. İbn Fûdî’nin yorum örnekleri, her iki bağlamda diğer tefsir eserlerinden alınan örneklerle karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda İbn Fûdî’nin farklı mezhebe mensup müelliflerin eserlerinden istifade etmiş olmasına rağmen, Kifâyetü Duʿafâʾi’s-Sûdân fî Beyâni Tefsîri’l-Kurʾân adlı eserinde, çok az istisna dışında, `Sadece Verş` ve `Sadece Maliki` olarak nitelendirdiğimiz tefsir yöntemine sıkı sıkıya bağlı kaldığı tespit edilmiştir.
Keywords : Tefsir, İbn Fûdî, Kifâyetü Duʿafâʾis Sûdân, Mâlikî, Verş kıraat, Tefsir ve Kıraati, Tefsir ve Fıkıh