Tevbe Sûresi 12. Âyeti Bağlamında Kırâat Farklılığının Tefsire ve Fıkhî İstinbatlara Etkisi

Authors : Abdulhekim Ağırbaş

Pages : 659-679

Doi:10.31121/tader.1526645

View : 137 | Download : 107

Publication Date : 2024-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kur’ân-ı Kerim, Yüce Allah tarafından insanlara hidayet ve rahmet kaynağı olarak tebliğ edilmek üzere Hz. Muhammed’e (s.a.s.) vahiyle bildirilen mu‘ciz bir kitaptır. Vahiy metninin sahih bir şekilde tilâveti için kırâat, doğru anlaşılması amacıyla tefsir, ondan hüküm çıkarmaya matuf olmak üzere fıkıh ilimleri zamanla müstakil hale gelmiştir. Kırâat ilmi sahih senedlerle, kırâat imam ve râvîleri aracılığıyla nesilden nesile aktarılarak kırâatteki farklılıklarla birlikte günümüze kadar intikal etmiştir. Kırâat farklılıkları usûle dair olanlar ve ferş-i hurûfla ilgili farklılıklar olmak üzere iki kategoride değerlendirilmektedir. Usûle dair farklılıklar, seslendirmeyi ilgilendirdiği için anlama etki etmezken ferşî farklılıkların bazısı ise manada farklılığın oluşumunda etkili olabilmektedir. Bununla birlikte anlamı etkileyen söz konusu ferşî kırâat farklılıkları âyetlerde hiçbir zaman birbirine tezat mana oluşturmamakta bilakis anlam zenginliğine imkân tanıyarak farklı hükümler çıkarılabilmesine katkı sağlamaktadır. Ferşî kırâat farklılıklarının olduğu âyetler-den birisi de Tevbe 9/12’dir. Buradaki ferşî kırâat farklılığı, âyetin anlaşılmasına katkı sağlamakla beraber fıkıh mezheplerine farklı bakış açısı sunması yönüyle de önem arz etmektedir. Bu amaçla çalışmamızda literatür tarama yöntemi kullanılarak ilgili âyetteki kırâat farklılığı ve bunun anlam-hüküm ilişkisi ele alınmaktadır. Araştırmada ilk dönem temel kırâat kitapları, klasik-modern dönem tefsir ve fıkıh eserleri olmak üzere çeşitli kaynaklardan istifade edilerek ilgili âyet çerçevesinde konu incelenmekte ve böylece çalışmanın alana katkı sağlaması hedeflenmektedir. Çalışma sonucunda Tevbe 9/12 âyetinde anlama etki eden ferşî kırâat farklılıklarının mananın genişlemesinde ve yeni yorumlarla hükümler elde edilmesinde etkili olduğu müşahede edilmektedir.
Keywords : Kurân ı Kerîm Okuma ve Kırâat, Tefsir, Fıkıh, Tevbe Sûresi, İman, Yemin