Mâtürîdî Tefsirinde Makâsıdî Yorum, Yazar: Gülhan Maden (İstanbul: Ensar Yayınları, 2023), 320 sayfa, ISBN 978- 625-6506-20-6)

Authors : Faruk Görgülü

Pages : 398-408

Doi:10.31121/tader.1641851

View : 116 | Download : 48

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Other Papers

Abstract :Makâsıd Teorisi, erken dönemlerden itibaren “Makâsıdü’ş-Şerî’a” veya “Makâsıdü’ş-Teşrî” terimleriyle fıkıh ilminde ortaya çıkmıştır. Zamanla fıkıh disiplini içerisinde sistematik bir yapıya kavuşan bu teori, farklı âlimlerin katkıları ve yaklaşımlarıyla daha da gelişmiştir. Son yıllarda ise bu kavram, ‘Makâsıdî Tefsir’ adıyla tefsir ilmi içerisinde yeni bir yöntem olarak değerlendirilmiş ve bu alanda çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Gülhan Maden’in Matürîdî Tefsirinde Makâsıdî Yorum adlı eseri, bu çabaların önemli bir ürünü olarak dikkat çekmektedir. Bu çalışma, makâsıd nazariyesinin ve makâsıdî tefsir yönteminin Matüridî’nin (ö. 333/944) Te’vîlâtü’l-Kur’ân adlı eserindeki temellerini tespit etmeyi hedeflemektedir. Eserde, hem makâsıd düşüncesinin oluşumunda Mâtürîdî’nin bir katkısının olup olmadığı hem de onun tefsirinin makasıdî yöntemi ne ölçüde yansıttığı detaylı bir şekilde incelenmiştir. Maden bu kitabında, Mâtüridî’nin tefsir metodolojisini sistematik bir şekilde analiz ederek, sağlıklı bir Kur’an anlayışının geliştirilmesine katkıda bulunmasının yanı sıra, İslâm dünyasının yaşadığı çok boyutlu krizlere çözüm sunabilecek metodolojik bir çerçeve oluşturmayı amaçlamaktadır. Bu yönüyle eser, klasik tefsir mirasımızın modern dönemin sorunlarına nasıl çözüm üretebileceğini göstermesi bakımından özgün bir değer taşımaktadır. Giriş ve dört bölümden oluşan eser, sonuç kısmında Te’vîlâtü’l-Kur’ân’ın makâsıdî tefsir kategorisinin ilk örneklerinden biri olduğunu ortaya koyan önemli tespitlerle tamamlanmaktadır. Maden’in bu çalışması, klasik tefsir geleneğinde makâsıd düşüncesinin izlerini sürmesi ve Mâtürîdî’nin bu alandaki özgün katkılarını ortaya koyması bakımından literatüre önemli bir katkı sağlamaktadır. Ayrıca, modern dönemde makâsıd teorisinin gelişimine ışık tutacak tarihsel bir perspektif sunması bakımından da değerli bir kaynak niteliği taşımaktadır.
Keywords : Tefsir, Mâtürîdî, Te’vîlâtü’l-Ḳur’ân, Maḳâṣıd Teorisi, Maḳâṣıdî Tefsir, Maḳâṣıdî Yorum.