GELENEK VE YENİDEN CANLANMA TÜRKİYE’DE YAŞAYAN KARAÇAYLARIN MÜZİK STİLİ NASIL DEĞİŞİYOR?

Authors : János SIPOS

Pages : 187-196

View : 15 | Download : 12

Publication Date : 2013-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Farklı halkların müzik tarzlarının nasıl değiştiğine ve daha önceki tarzlar üzerinde nasıl yeni biçimlerin oluştuğuna ilişkin araştırmalar etnomüzikoloji için alışılmadık bir şey değildir.Rus işgalinden kaçarak Kafkaslardan Türkiye`ye göç eden ilk kuşak Karaçaylar arasında bu fenomeni araştırabiliriz. İlk kuşak geleneksel kültürü yaşarken ikinci kuşak var olma mücadelesi içinde zor koşullara uyum sağlamak durumunda kaldı. Dillerini unutmamalarına karşın atalarının şarkılarından uzaklaştı. Şimdi, üçüncü ve dördüncü kuşaklar Anadolu`da çok güçlü asimilasyon gücünün eritme potasında kimliklerini güçlendirmek üzere eski kültürlerinin ve şarkılarının izlerini arıyorlar. Bu kuşaklar, eski melodilerini yazılı olmayan iki kaynaktan ortaya çıkardılar. Bu kaynakların ilki anneannelerin ve dedelerin bilgisiydi. Anneanneler ve dedeler bir kuşak atlayıp torunlarına şarkılar söyleyerek mırıldanarak melodileri öğrettiler. Diğer kaynak ise Sovyet baskısının gevşemesiyle müzikal süreçler dahil milliyetlerin daha da bilinçlendiği Kafkaslardan geliyordu. 90`lardan beri CD`ler Kabardin-Balkarya ve Karaçay Çerkesya`dan Türkiye`de yaşayan Karaçaylara adeta akıyordu. Gençler birçoğu geleneksel Karaçay müzik kültürü ile ilgisi bulunmayan bu şarkıları coşkuyla öğrendiler ve kimliklerinin ifadesi olarak kabul ettiler.Bu çalışmada daha eski stillerin çeşitli öğelerinin ölmeye yüz tutmuşken canlanarak yeni müzikal biçimlerin nasıl oluştuğuna değinerek bu öğrenme ve yeniden-öğrenme sürecini ele alacağım. Aynı zamanda, mümkün olursa, özel müzikal biçimler ve kişiler arasında bağlantı kuracağım ve bu biçimlerin ulusal karakterleri ve duygularını açıklayıp açıklayamayacağını veya simgeleyip simgeleyemeyeceği üzerinde duracağım. Müziğin evrensel niteliğiyle bağlantılı olarak daha geniş alanlarda karşılaştırmalı çalışmaların gerekliliği üzerine dikkat çekeceğim.
Keywords : Türkiye, Karaçay, Türkler, etnomüzikoloji