Günümüzde Rus Kuzeyinin Küçük Halkları ve Dil Durumları I: Samoyetler ve Samoyetçe 1 - Nenets Samoyetleri ve Nenets Samoyetçesi

Authors : Gökçe YÜKSELEN PELER

Pages : 1-36

View : 16 | Download : 13

Publication Date : 2020-01-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzde Nenets Samoyetleri, Enets Samoyetleri, Nganasan Samoyetleri ve Selkup Samoyetlerinden oluşan Samoyet halkları içerisinde en kalabalık nüfusa sahip olan halk Nenets Samoyetleridir. Nenets Samoyetçesi ise, sadece Samoyet lehçeleri içerisinde değil, bütün Kuzey dilleri içerisinde Batı Gröndlandca ve  Kuzey Saam Fincesi ile birlikte en çok konuşura sahip lisanlardan biridir. Rus Kuzeyi’nin ise en çok konuşura sahip yerli dilidir. Üç ağzı bulanan Nenets Samoyetçesinin sınırlı da olsa eğitim amaçlı kullanılan bir yazılı dili ve edebiyatı mevcuttur. Nenets Samoyetçesinin ilk yazılı dili, 19. yüzyılın sonlarında Ortodoks misyonerler tarafından oluşturulmuşsa da bu yazılı dil uzun soluklu olmamaıştır. Günümüzde kullanılan yazılı dil ise tundra bölgesinde konuşulan Nenets Samoyetçesinin Bolşaya Zemlya ağızcığı temel alınarak 1931 yılında oluşturulmuştur. 20. yüzyılın başlarına kadar Nenets Samoyetçesi, Nenets Samoyetleri, Hant-Ostyak Ugorları, Mans-Vogul Ugorları ve Komi-Ziryan Finleri arasında ortak iletişim dili olarak kullanılmıştır. Ancak 20. yüzyılın başlarından itibaren bu işlev, tedricen Komi-Ziryan Fincesi tarafından ikame edilmişitr. 
Keywords : Samoyetler, Samoyetçe, Nenets Samoyetleri, Nenets Samoyetçesi, çok dillilik