Modern Çuvaş Edebiyatının Doğuş Sürecinde Bir Otosansür Örneği V. İ. Lebedev ve Şiiri

Authors : Cemalettin YAVUZ

Pages : 415-425

View : 13 | Download : 11

Publication Date : 2020-07-13

Article Type : Research Paper

Abstract :Babası gibi kendisi de Çuvaş bir papaz olan V. İ. Lebedev, Çuvaş dili ve kültürü üzerine makaleler yayımlamıştır. Rusya’da 1852 yılında, Jurnal Ministerstva Vnutrennih Del’de [İçişleri Bakanlığı Dergisi] yayımladığı “Çuvaş Dili” adlı makalesinde, kendi ifadesiyle “genç” Çuvaş edebiyatının ilk örneklerinden sayılabilecek bir şiir bulunmaktadır. Çuvaş kimliği, yaşam biçimi ve şartlarını konu edinen şiir Çuvaşça kaleme alınmıştır. Lebedev makalesinde Rusça çevirisine de yer verdiği şiirin “Ruslaşmış bir kâtip”e ait olduğunu yazar. Ancak yapılan çalışmalarla şiirin Lebedev’e ait olduğu anlaşılmıştır. Lebedev, şiirin kendisine ait olduğunu gizlediği gibi Rusça çeviride de şiirdeki temel fikri ortaya koyan bütün mısra ve ifadeleri sansürlemiştir. Bu yazıda, Çuvaş dili ve edebiyatı açısından büyük bir öneme sahip olan bu şiirin metin tespiti yapılarak bu şiir örnekleminde bir yazarın kendi eserine nasıl otosansür uyguladığı ortaya konulmuştur. Böylece, Rus hâkimiyeti altındaki bölgelerde yazarların hem eserini hem de kendini koruma yöntemi olarak otosansüre başvurabildikleri ve bu durumun Türkoloji araştırmalarında göz önünde bulundurulmasının gerekliliği vurgulanmıştır.
Keywords : Modern Çuvaş edebiyatı, Çuvaş şiiri, V İ Lebedev, Otosansür, Çuvaş kimliği