Kaşkay Türkleri; Tarih, Edebiyat ve Kültür

Authors : Moslem Rezaei Amaleh, Samad Moghanırahımı

Pages : 74-110

View : 208 | Download : 197

Publication Date : 2024-12-05

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkler İslam\'dan sonra 1000 yılı aşkın uzunca bir süre İran Platosuna hâkim olmuşlardır. Oğuz Türklerinin batıya doğru göçü sırasında, Oğuzların bir kısmı İran\'ın fethinden sonra Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey emriyle orta ve güney İran\'a göç etmişlerdir. Söz konusu Oğuzlar, Kaşkay halkının eski tabakalarından birini oluşturmuştur. Bugün Kaşkay Türkleri adıyla anılan ve genelde İran\'ın güneyi ve merkezinde yaşayan Türkler farklı zamanlarda, farklı göç dalgaları ve çeşitli olaylar sonucu şimdiki yurtlarına yerleşmişlerdir. İran\'ın orta ve güneyine yapılan İslam\'dan sonraki Türk göçleri 10. yüzyıldan başlayarak 18. yüzyıla kadar uzun bir zaman sürecinde gerçekleşmiştir. Kaşkay Türkleri ağırlıklı olarak Türklerin Orta Asya, Anadolu ve Kafkaslardan gelen göçleriyle birlikte İran\'a yerleşmişlerdir. Kaşkay Türklerinin bünyesinde Anadolu\'dan göçmüş olan birçok boy bulunmaktadır. Türk Dünyasının ortak mirası olup Kaşkay folklorunda ve müziğinde Köroğlu, Aslı Kerem, Garip Sanem ve Mahmud Nigar gibi farklı destanlar ve bunlarla ilgili türküler bulunmaktadır. Kaşkay Türkleri özel bir sosyal tabakalaşma ve boy teşkilatına sahiptir. Söz konusu toplumsal yapı Eski Türk-Oğuz geleneklerine dayanmaktdır. Eski Türk kültür geleneklerinden damga kültü, Kaşkay Türklerinin el dokumaları ve mezar taşları gibi kültürel ögelerinde yaşamaktadır. Kaşkay Türkçesinde bu damgalara ocak [اوجاق] veya tamğa [تامغا] adı verilmektedir. . Güney Oğuzlar ve Kaşkay Türklerinin kullandığı damgalar temelde Eski Oğuzların kullandığı damgalardır.
Keywords : kaşkay türkleri, kaşkayı tarihi, kaşkay kültürü, kaşkay edebiyatı, kaşkay damgaları