Afganistan’ın Tahar İli Hoca Bahauddin İlçesinde Yaşayan Özbek Türklerinin Dil ve Yaşamına Farsçanın Etkisi

Authors : Jenaidullah Batur, Mashhodullah Batoor, Lina Gol Batur, Sebghatullah Mudaber

Pages : 111-135

View : 137 | Download : 145

Publication Date : 2024-12-05

Article Type : Research Paper

Abstract :Yaşadığımız çağı “bilgi çağı” olarak adlandıranlar, ulusların bilgiyi kullanarak birbirleriyle doğru ve sağlıklı bir şekilde iletişim kurduklarını ileri sürmektedirler. Bilginin aktarılması ve geliştirilmesinde dilin ve eğitim dilinin önemi göz ardı edilemez. Toplumun gelişmesi ve büyümesi için o toplumdaki dil ve gelenek oldukça ö nemlidir. İnsanlar öz kimliklerini, kültürel bağlarını ve isteklerini dilleri ile beyan etmektedirler. Son zamanlarda dil konusu çok merak edilen bir araştırma konusu olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkçe gibi zengin diller ise tarih boyunca değişime uğramış ve sonuç olarak yeni Türki lehçeler ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda ana dil ile eğitim, geleneklerine bağlı bir toplum yaratarak o toplumun bireylerinin daha hızlı ve etkili bir biçimde gelişmelerini sağlayacaktır. Literatürde ana dillerinde eğitim alan çocukların ana dilleri ile eğ itim almayanlara göre daha çabuk öğrenmesi ile ilgili kanıtlar bulunmaktadır. Bu durumun ne denli acılı ve zor olduğunu Afganistan gibi bir ülkede çıplak bir göz ile görmek mümkündür. Bu araştırmada, Afganistan’da Türk boylarının yoğun yaşadığı Güney Türkistan’ın Tahar ilinin Hoca Bahauddin ilçesi ele alınarak ilçedeki Özbek Türkçesinin durumu, konuşma tarzı, yazımı ve okunması; başka dillerin -özellikle Farsçanın- Özbekçe üzerindeki etkisi, baskısı ve bu etkileşimden doğan sorunların analizi ve son olarak bu sorunların nasıl bir toplum yarattığı araştırılmış, aynı zamanda bu sorunları aşmak için etkili ve kolay stratejiler önerilmiştir.
Keywords : Özbek Türkçesi, Afganistan, Tahar, Eğitim, Ana Dil