Farklı Enterpolasyon Yöntemleri Kullanılarak Toprakların Nem Sabitelerine Ait Konumsal Dağılımların Belirlenmesi, Isparta Atabey Ovası Örneği

Authors : Pelin ALABOZ, Sinan DEMİR, Orhan DENGİZ

Pages : 432-444

Doi:10.33462/jotaf.710411

View : 25 | Download : 16

Publication Date : 2020-09-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Enterplosyon teknikleri toprak biliminde son yıllarda yaygın olarak kullanılan tekniklerden biridir. Özellikle, yoğun iş gücü ve emek gerektiren analiz sonuçlarının konumsal dağılımlarını belirlemek amacıyla ters mesafe komşuluk benzerliği insert ignore into journalissuearticles values(IDW);, radyal tabanlı fonksiyonlar insert ignore into journalissuearticles values(RBF); ve Kriging teknikleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışma, Isparta ili Atabey ovası içerisinde 256 ha alan kaplayan yoğun tarım yapılan arazilerde gerçekleştirilmiştir. 200 m aralıklarla grid yöntemi ile toplam 113 adet yüzey insert ignore into journalissuearticles values(0-20 cm); toprak örneklemesi yapılmış ve alınan örneklerin temel fiziko-kimyasal özellikleri belirlenmiştir. Toprakların su içeriklerine insert ignore into journalissuearticles values(Tarla kapasitesi-TK, Solma noktası-SN, Yarayışlı su içeriği-YSİ); yönelik uzaysal dağılım haritalarının belirlenmesi için deterministik ve stokastik insert ignore into journalissuearticles values(Ordinary Kriging -Küresel, Üssel, Gaussian ve Cokriging); modeller değerlendirilmiştir. Validasyon ve en uygun model seçimlerinde, ortalama mutlak hata insert ignore into journalissuearticles values(MAE); ve hata kareler ortalaması insert ignore into journalissuearticles values(RMSE); kullanılmıştır. Çalışma alanı içerisindeki toprakların tekstür sınıfı kil, killi tın, kumlu killi tın, siltli kil, siltli killi tın olarak belirlenmiştir. Toprak organik madde içeriği genellikle düşük, kireç içeriği ise yüksek seviyelerde bulunmuştur. Hafif alkalin reaksiyonlu topraklarda, tuzluluk sorunu görülmemektedir. Tarla kapasitesi, SN ve YSİ sırasıyla % 23.30-47.57, 12.09-29.50, 9.98-21.87 arasında değişmektedir. Araştırma sonuçlara göre, toprakların tarla kapasitelerine ait uzaysal dağılımlarının elde edilmesinde en uygun model Ordinary Kriging’in Gaussan insert ignore into journalissuearticles values(RMSE: % 4.289; MAE: % 3.267); olarak belirlenirken, solma noktası değerlerinin uzaysal dağılımında stokastik yaklaşım olan Cokriging en uygun dağılımı insert ignore into journalissuearticles values(RMSE: % 3.187 ; MAE: % 2.450); göstermiştir. Toprakların yarayışlı su içeriklerinde ise en düşük RMSE insert ignore into journalissuearticles values(%1.421); ve MAE insert ignore into journalissuearticles values(% 1.115); ile IDW-1 en uygun model olarak belirlenmiştir. Çalışma sonucunda farklı toprak özelliklerine göre enterpolasyon yöntemlerininin tahmin gücünde farklılıkların olduğu bulunmuştur.
Keywords : Tarla kapasitesi, solma noktası, Yarayışlı su, enterpolasyon, uzaysal dağılım