Hububat Üreticilerinin Lisanslı Depoculuğa Bakış Açısı: Yozgat İli Yerköy İlçesi Örneği

Authors : Zehra Meliha Tengiz, Merve Ayyildiz

Pages : 821-831

Doi:10.33462/jotaf.1196281

View : 125 | Download : 141

Publication Date : 2023-12-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Lisanslı depoculuk sistemi, tarımsal ürünlerin sağlıklı koşullarda depolanmasını ve ticaretinin kolaylaştırılmasını amaçlayan bir sistemdir. Üreticiler açısından kaliteli ürünleri daha iyi fiyatlara satış imkanı sağlamasının yanında sanayiler için istedikleri zaman istenilen kalitede ürünü tedarik edebilme imkanı sunan çok yönlü yapıya sahiptir. Türkiye’de giderek yaygınlaşan lisanslı depoculuk sistemi tarım piyasaları için büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı lisanslı depoculuk sisteminin temelinde bulunan üreticilerin sistem hakkındaki tutum ve davranışlarının belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın ana materyalini 2021-2022 üretim döneminde, Yozgat ili Yerköy ilçesinde oransal dağılım yöntemiyle belirlenen 76 hububat üreticisinden sağlanan birincil veriler oluşturmaktadır. Elde edilen bulgulara göre hububat üreticilerinin %55.3’ünün lisanslı depoları tercih ettiği, üretilen hububatın %51.4’ünün, ortalama 18.13 ton buğdayın ve 3.15 ton arpanın lisanslı depolarda depolandığı tespit edilmiştir. Üreticilerin lisanslı depoları tercih etmesinde, peşin ödeme alma imkanı, depoların yakınlığı ve yüksek fiyat ile satış olanağı gibi faktörlerin etkili olduğu belirlenmiştir. Diğer yandan bölgede, kendi deposunu (%19.4) kullanan üreticilerde bulunmakta ve bu üreticilerin ticaret amaçlı depolama yapmadığı, yemlik kullanımı için değerlendirdiği belirlenmiştir. Depolama yapılmayan hububat miktarının da yüksek olduğu (%29.2) dikkat çekmektedir. Bu durum son yıllarda yaşanan rekolte kaybı, ürün fiyatlarındaki aşırı yükselme ve artan maliyetlere bağlı nakit ihtiyacını karşılamak amacıyla üreticilerin doğrudan satışa yönelmesi ile ilgilidir. Araştırma sonucunda, üreticilerin lisanslı depolar hakkında yeterli bilgiye sahip oldukları ve lisanslı depolamayı faydalı buldukları gözlenmiştir. Buna karşın üreticilerin lisanslı depolama yapma oranı düşük seviyededir ve lisanslı depoları kullanan üreticilerin %40.5’inin devlet teşviklerinin kaldırılması durumunda depolara ürün bırakmayacağı sonucuna varılmıştır. Buna göre üreticilerin sisteme dahil olması ve lisanslı depoculuk sisteminin işlevsel bir yapı kazanmasında kısa ve orta vadede geliştirilecek ve iyileştirilecek teşvik ve destek politikalarına ihtiyaç duyduğu söylenebilir.
Keywords : Lisanslı depoculuk sistemi, Hububat üretimi, Üretici davranışları, Gıda güvencesi, Yozgat ili