LYOTARD: FARK VE ÇOKLUĞUN ANLATISI POSTMODERNITE

Authors : Sinan KILIÇ

Pages : 106-137

View : 18 | Download : 14

Publication Date : 2015-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Felsefi anlamda fark ve çokluğun söylemi olan postmodernite, yirminci yüzyılın ikinci yarısında özellikle Fransız felsefe geleneğinde etkili olan felsefi bir kavramdır. Postmodernite sözlük anlamıyla modernite sonrasını tanımlamada kullanılsa da felsefi anlamda modernite sonrasından daha çok, modernitenin yeniden yazılması veya sorgulanması anlamında ona karşıt olan bir süreci değil onun içinde gerçekleşen bir dönüşümü tanımlamada kullanılır. Bu anlamda postmodernite modernite karşıtı olmayıp, modernitenin totaliter tezlerine, bilimle temellenen üstanlatılarına yönelik bir kuşku ve sorgulamadır. Lyotard’a göre postmodernite modernitenin bilgi ve bilim alanında kurduğu tümel ve dışlayıcı üstanlatılarını sorgulayarak, totaliter dil oyunlarında değişim ve dönüşümü ifade eder. Filozofa göre postmodernite modernitenin totaliter üstanlatılarına bağlı söylemlerinden, dil oyunlarının veya söylem türlerinin çokluğuna geçiştir. Postmodernite söylem türleri arasında özellikle bilimsel bilginin üstünlüğüne dayalı hiyerarşik, otoriter dil yapılarını bozarak; onun yerine fark ve çokluğun anlatısına dayalı söylem türlerini oluşturur. Bu çalışmada modernitenin bilgi ve bilim alanındaki üstanlatılarını neden ve nasıl yitirdiği; buna bağlı olarak da postmodernitede fark ve çokluğun söyleminin neden ve nasıl olanaklı olduğu Lyotard felsefesi bağlamında değerlendirilecektir.
Keywords : Modernite, postmodernite, anlatı, üstanlatı, dil oyunları, bilgi, bilim, çokluk, geçerlik