(PRAGMATİST) AHLÂK NEDİR?

Authors : Celal TÜRER

Pages : 15-32

View : 26 | Download : 6

Publication Date : 2016-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Pragmatistlerin felsefi görüşlerinin, kimi önyargıların aksine,bir etik teorisinden ayrı düşünülmesi söz konusu değildir. Ahlâkî değer venormlar, insan ve varoluşun genel karakterini yansıttığı için pragmatistfilozofların düşüncelerinde ahlak; insan anlayışları, deneyime dayananmetafizik görüşleri ve doğruluk anlayışlarında temellendirilmiştir. Ahlâkındeneyimlerimizde anlaşılması gerektiğini ifade eden pragmatistler, olmaktaolan bir hadise olarak ahlakı anlamaya dair ufuklarımızın açık olmasınavurgu yaparlar. Ahlâki deneyimde mevcut belirsizlik, gerilim ve çatışmanın,gerçekliğin dinamik yapısından kaynaklandığını ileri süren pragmatistler,ahlâki hayatın; öznenin ahlaki duyarlılığa sahip olması, şahsiyetini inşaetmesi ve çoğulcu bir ahlaka doğru yönelmesiyle gerçekleşebileceğinisavunurlar. Pragmatistlerin vurguladığı bir diğer husus, ahlâkî önermelerin,insanın çabalarına yararlı bir katkı sağladıkça iyi ve dolayısıyla doğruolduğudur. Onlara göre bu deneysel doğrulama süreci, hem bireylerininşasına hem de sosyal iyilerin elde edilmesine aracılık eder.
Keywords : Pragmatizm, ahlak, pragmatik ahlak teorisi, William James, John Dewey, C Sanders Peirce