TRANSENDENTAL İDEALİZM VE İHMAL EDİLMİŞ ALTERNATİF ELEŞTİRİSİ

Authors : Aykut KÜÇÜKPARMAK

Pages : 69-98

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2016-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Transendental idealizm tezi Kant’ın ulaşmayı istediği hedefler ve etkileri açısından eleştirel felsefenin en temel tezidir. Bu tez zaman-mekânın bilginin subjektif formları olduğunu ve bizim bildiğimiz tüm şeyler bu zaman-mekânsal çerçevede verildiğinden, kendinde şeyleri değil onların tezahürlerini bileceğimizi dile getirir. Bu tezin haklılığı ortaya çıktığı ilk günden beri tartışma konusu olagelmiştir. Bu çerçevede transendental idealizm tezine birçok eleştiriler yöneltilmiştir. Bu eleştirilerden biri ihmal edilmiş alternatif eleştirisidir. Bu eleştiriye göre Kant, zaman ve mekânın aynı anda hem bilen öznenin hem de kendinde şeylerin objektif özelikleri olabileceği ihtimalini göz ardı etmiştir. Oysa bu ihtimali kabul ederek de sentetik apriori bilgi mümkün kılınabilir ve dolayısıyla da zaman-mekânın subjektif formlar olduğunu kabul etmek bir zorunluluk değildir. Bu eleştirinin doğrulu Kant’ın eleştirel felsefesi açısından oldukça yıkıcı sonuçlara sahiptir. Bu nedenle de gerek Kant felsefesini savunanların gerekse de eleştirenlerin dikkate alması gereken oldukça önemli bir eleştiridir
Keywords : Kant, Transendental İdealizm, Zaman, Mekân, İhmal Edilmiş Alternatif