Platon’dan Tusi’ye Sevgi Siyaseti

Authors : Lokman ÇİLİNGİR

Pages : 73-96

View : 21 | Download : 24

Publication Date : 2018-01-18

Article Type : Review Paper

Abstract :Birçok alanda olduğu gibi siyaset alanında da sıkça çıkmazlarla ve sorun yumaklarıyla karşı karşıya kalırız. Düğümü çözmeye yönelik her denemenin beraberinde konudan kopmalara ve yetersiz gerekçelendirmelere de yol açtığı bir vakıadır. Sevgi ya da dostluk kavramı İlkçağdan günümüze siyasete eşlik eden böylesi ana sorunsallardan biridir. Zamanla sevgi insert ignore into journalissuearticles values(philia);, aşk insert ignore into journalissuearticles values(eros); ve ilâhî aşk insert ignore into journalissuearticles values(agabe); olarak üç ana kategoride gündeme gelen sevgi sözcüğünün kavramsal temellerinin Antik Grekte atıldığına ve Yeni Platonculuk üzerinden İslam dünyasına geçişte iki ana damar üzerinden yürüdüğüne şahit oluruz: ontolojik bir ilke olarak kavranılan aşk ve daha çok siyasi bir ilke olarak geliştirilen dostluk/sevgi. Bunlardan ilki Platon’daki idelere değin yüceltilen eros üzerinden hareket eden ve Plotinus’ta ontolojik ve mistik bir yapıya evrilerek İslam siyaset felsefecilerinde südurcu varlık anlayışına hayat veren ve akabinde bilhassa mistik düşünür ve şairlerde “ilahi aşka” vardıran koludur. İkincisi ise philia’nın insert ignore into journalissuearticles values(dostluk); Aristoteles’te siyasi bir kategori olarak tesis edilmesine binaen Farabi, İbn Miskeveyh ve Tusi üzerinden yürüyen “siyasi sevgi” koludur. Bu yazıda amacımız, Grek dünyasında Platon ve Aristoteles tarafından biçimlendirilen ve İslam dünyasında Farabi sayesinde İslam siyaset felsefesi geleneğinin ayrılmaz bir parçası konumuna gelen sevgi kavramının siyasi boyutundan tam olarak ne anlaşıldığını, sevgiyle adalet ve siyaset arasında nasıl bir bağ kurulduğunu yani sevginin siyasi bir kategori olarak nasıl inşa edildiğini, diğer bir deyişle, “sevgi ve barış siyaseti” diye adlandırabileceğimiz girişimin ne denli tutarlı ve başarılı olduğunu çözümlemeye çalışmaktır.
Keywords : Sevgi, Barış, Siyaset, Sevgi Siyaseti