Gerard’t Hooft’da ‘Determinizm ve Özgür İrade’ Probleminin İncelenmesi

Authors : Mehmet Emin ŞEKER, Lokman ÇİLİNGİR

Pages : 112-130

View : 16 | Download : 10

Publication Date : 2020-07-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Özgür irade ve nedensellik tartışmaları düşünce tarihinin ilk dönemlerine kadar götürülebilir. Bu tartışmalar modern bilimin doğuşuna kadar devam etmekle birlikte her iki görüş için de ikna edici bir kanıt bulunamamıştır. Newton fiziği ile kendisine sağlam bir dayanak bulan nedensellik düşüncesi, kuantum fiziğinin geliştirilmesiyle ilk defa bu kadar ciddi biçimde sorgulanır hale gelmiştir. Bu bağlamda kuantum fiziğinin standart yorumu nedenselliğe karşı en büyük meydan okuma olarak algılanmıştır. Albert Einstein ve birkaç arkadaşının bu meydan okumaya karşı çıkışları da bilim insanlarının çoğunluğu tarafından dikkate alınmamış ve standart yorum genel bir kabul görmüştür. Günümüze kadar sadece birkaç fizikçi bu yolda ısrar etmeyi sürdürmüştür. Bunlardan birisi de Gerard’t Hooft’tur. Biz bu çalışmada, Hooft’un kuantum teorisine bakış açısını, deterministik modelini dizayn eden felsefi görüşleriyle birlikte değerlendirmeyi amaçlıyoruz. Bu anlamda özellikle “Free Will in the Theory of Everything” adlı makalesinde ortaya koyduğu rasyonalist kurguyu göstermeye çalışacağız.
Keywords : Gerardt Hooft, Determinizm, Indeterminizm, Özgür İrade, Kuantum Felsefesi