Spinoza’da İnsan Zihninin Ebediliği Üzerine

Authors : Engin Abat

Pages : 313-327

Doi:10.55256/temasa.1392406

View : 97 | Download : 96

Publication Date : 2023-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmamızda, Ethica’nın V. Bölümünün 23. Önermesinin merkezinde yer aldığı zihnin/ruhun ölümsüzlüğü/sonsuzluğu başlıkları altında tartışılan önermeler kümesini inceleyeceğiz. ‘Önermeler kümesi’nden kastımız; V,20-23 ve V,29-31 arasındaki önermelerin kanıtlamaları, sonuçları ve notları olacaktır. Gerçekleştirmeye çalıştığımız bu inceleme iki bölümden oluşmaktadır: i) yakın okuma yöntemiyle V,23 ve önerme kümesi ele alınacak ve ii) literatürde nasıl tartışıldığını göstereceğiz. İlk bölümde söz konusu önermenin analizini yaparken, sadece metnin içinde kalarak, Spinoza’nın bu önermesini anlamak için sorunu ebediyet kavramı merkezinde sonsuzluk-zamansallık gerilimini öne sürerek ele alacağız. Makalenin ikinci bölümünde, literatürden örneklerle önermenin nasıl tahlil edildiğini betimleyecek ve bu yorumların ışığında büyük güçlük yaratan bu sorunun çözüm zeminini açığa çıkaracağız. Burada öne çıkan bazı yorumlardan hareketle sorunun ölümsüzlük olmadığını iddia ettikten sonra, Spinoza’nın ebedilik kavrayışı merkezindeki okumalara geçmeyi planlıyoruz. Spinoza felsefesinde, deyim yerindeyse, bir infial yaratan V,23’ün ebedilik-zamansallık geriliminin üstünü örten okumalarla değil bilakis bu gerilim temelinde okunması gerektiğini iddia edeceğiz. Böylelikle Spinoza düşüncesinde zaman-süre ve zamansallık gibi mefhumların yeniden değerlendirilmesi gerektiğini ileri süreceğiz.
Keywords : Sonsuzluk Ebedilik, Zamansallık, Süre, Zihnin Sonsuzluğu Ölümsüzlüğü