Türkiye-İran İlişkilerinde Bölgesel Krizler ve Fırsatlar: Son Dönem Gelişmeleri Ekseninde Bir Değerlendirme

Authors : Burak KÜNTAY

Pages : 1-24

Doi:10.30626/tesamakademi.881563

View : 23 | Download : 12

Publication Date : 2021-02-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye ve İran, iki kadim medeniyetin kurduğu devletler olarak karşımıza çıkmaktadır. Her iki devlet de gerek günümüz gerek geçmiş göz önüne alındığında bölgesel güç niteliğindedir. Bu makalemizde ele alınan hususlar; iki devletin tarihsel olarak ilk temaslarından başlayarak, dönüm noktası olarak kabul edilebilecek olayları inceleyip günümüze ulaştırabilmek ve bugünkü ilişkilerin dinamiklerine ışık tutmaktır. Osmanlı İmparatorluğu ve Safevi Devleti’nin ilişkilerine değinmeden önce; Türk milletinin, İran coğrafyasını bir göç yolu olarak kullanması iki kültürün harmanlanmasıyla sonuçlanmıştır. Sonrasında ise bu çalışma Osmanlı-Safevi ilişkilerindeki Sünni-Şii çatışmasına da değinmiştir. Bu bağlamda Cumhuriyet sonrası ilişkilerde Şah Rıza’nın etkilerini ve politikalarını inceleyerek devletlerin denge unsurlarına dikkat çekilmiştir. Soğuk Savaş’ın etkilerinden bahsedilmiş ve İslam Devrimi’nden sonra radikal bir anlayışa bürünen İran’ın içinde bulunduğu bölgesel müdahaleler göz önüne alınarak 11 Eylül saldırılarından sonra çıkmaza giren ilişkiler aydınlığa kavuşturulmaya çalışılmıştır. Türkiye-İran ilişkilerinin Ortadoğu’daki karşılığının neler olduğu, hangi bölgelerde nasıl hareket edildiği anlatılarak okurlara bilgilendirici ve detaylara inmekten kaçınılmadan bir akış sunmak amaçlanmıştır.
Keywords : Türkiye, İran, Şiilik, Ortadoğu