Ultrasonik ses dalgalarının çilek fidelerinin bazı vejetatif büyüme ve kurak koşullarda biyokimyasal özellikleri üzerine etkisi

Authors : Neslişah Aykoç, Selcan Özyalın, Gülden Balcı

Pages : 53-72

Doi:10.7161/omuanajas.1569826

View : 70 | Download : 32

Publication Date : 2025-02-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, iki aşamalı olarak kurgulanmıştır. Birinci aşamada ses dalgalarının çilek fidelerinin vejetatif ve biyokimyasal özelliklerini belirleme ikinci aşamada ise kuraklık stresine karşı etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Denemede 3 bitki grubu incelemeye alınmıştır. Birinci grupta hiçbir işlem yapılmayıp saksılara dikimi yapılan kontrol bitkileri, ikinci grupta kökleri 30 dakika boyunca 37 kHertz ses dalgasına maruz bırakılan ve saksılara dikilen (KSU), son grupta ise deneme boyunca 30 dakika boyunca 37 kHertz’lik ses dalgalarına maruz bırakılan su ile sulanan (SUS) bitkiler yer almıştır. Ses dalgalarının etkilerini belirlemek için çilek fidelerinde bazı fiziksel ve biyokimyasal ölçümler yapılmıştır. Çalışmada, ultrasonik ses dalgası uygulamaları içerisinde SUS uygulamasının, hem vejetatif büyüme üzerine hem de biyokimyasal parametreler üzerine etkisi en önemli bulunmuştur. Sırasıyla kontrol bitkilerinde ve SUS bitkilerinde; kök uzunluğu 13.18 ve 20.18 cm bitki-1; yaprak alanı 58.35 ve 199.53 cm2 bitki-1; yaprak taze ağırlığı 2.83 ve 8.00 g bitki-1, yaprak kuru ağırlığı 0.79 ve 1.71 g bitki-1; toplam fenolik 3.88 ve 5.18 mg g-1; malondialdehit 4.40 ve 7.43 nmol g-1; prolin 0.16 ve 0.20 μmol g-1; toplam klorofil 273.77 ve 319.73 mg g-1; karotenoid 10.28 ve 10.98 mg g-1 olarak belirlenmiştir. Biyokimyasal parametrelerin interaksiyonları incelendiğinde ise Kurak x SUS ve Kurak x KSU uygulamaları önemli bulunmuştur. Sonuç olarak, ses dalgası uygulamaları çilek fidelerinin vejetatif gelişmesine önemli katkı sağlamış ve özellikle kurak koşullarda biyokimyasal yapısında önemli artışlar sağlamıştır.
Keywords : Bitki gelişimi, bitkisel özellikler, Fragaria ananassa, ultrases, su stresi