Muhterem b. Mahmud et-Tokâdî’nin er-Risâle fî İbâhati’d-Devrâni`s-Sûfîyye Adlı Risalesi ve Devran Müdafaası

Authors : Müzekkir KIZILKAYA

Pages : 631-658

Doi:10.5281/zenodo.4399257

View : 22 | Download : 12

Publication Date : 2020-12-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Semâ ve Devran, sesli/cehri zikir metodunu kabul eden tarikatların uyguladığı ferdi veya toplu ayinlerdir. Semâ ve Devrana karşı olan âlimler, semâ ve devranın caiz olmadığını, müşrik ve heva ehli insanların yaptığı eğlence türü bir uygulama olduğunu iddia etmişlerdir. Hatta bu nedenle zâhir uleması ile mutasavvıflar arasında yazılı ve sözlü tartışmalar olmuş, hatta zâhir uleması ile sûfîler arasında süregelen ilmî tartışmalardan öte geçmiş zâhir ulemasının görüşlerinden kendilerine pay çıkaran bazı zümreler tasavvuf karşıtı tavırlar sergilemişlerdir. Bu durum karşısında değişik dönemlerde sûfî müellifler tasavvufî konuları savunan eserler ve risaleler yazmışlardır. Bunlardan biri de semâ ve devran savunması olan eser ve risalelerdir. Yaşadığı dönemi tam olarak tespit edemediğimiz Muhterem b. Mahmud Tokâdî devrân müdafaası kaleme alan müelliflerden biridir. Tokâdî bu risalesinde muarızlarına karşı devran müdafaası yapmış ve devran karşıtlarına cevaplar vermiştir. Biz bu makalemizde Tokâdî’nin devranı kabul etmeyenlerin itirazlarına cevap verdiği er-Risâle fî ibâhati`d-devrâni`s-sûfîyye adlı risalesini tanıtmaya ve semâ ve devran konusundaki görüşlerini aktarmaya çalışacağız.
Keywords : Tasavvuf, Sûfî, Zâhir Uleması, Tokâdî, Semâ, Devran