Adnan Özyalçıner’in “Yük” ve “Asfalt” Hikâyelerinde Grotesk / Gotik Masal Ögeleri / Motifleri

Authors : Derya KILIÇKAYA

Pages : 143-168

View : 22 | Download : 27

Publication Date : 2022-09-13

Article Type : Review Paper

Abstract :Adnan Özyalçıner’in 1972 senesinde Bilgi Yayınevi tarafından basılan Yıkım Günleri isimli eseri, içerisinde on bir hikâye barındırır. Bu hikâyelerden bilhassa Yük ve Asfalt başlıklı eserler, bünyesindeki grotesk/gotik masal motifleri ile dikkat çekerler. Eski bir konağın peşine düşmüş, hurmacı Arapların develerini arayan bir çocuğun hikâyesi olan Yük’te, evlerde yatak yorgan gibi şeyleri koymaya yarayan büyük bir dolap; yani yük ön plandadır. Asfalt hikâyesinde ise bir karayılan gibi upuzun yatan asfalttan ve bu asfaltın kenarında sürekli çömelip oturan insan ve hayvanlardan bahsedilir. Her iki hikâyede de çocuk, bir şekilde ön plana çıkarılmış ve çocuğa bir görev yüklenmiştir. Adnan Özyalçıner, tüm bunları kurgularken masal denilen türün motiflerinden de faydalanır. Ancak bu hikâyeleri farklı kılan nokta, masal motiflerinin grotesk/gotik olmasıdır. Bu çalışmada veri toplama yöntemi olarak metin incelemesi kullanılmıştır. İçerik analizi yöntemiyle de veriler çözümlenmiştir. Hikâyelerde yer alan grotesk/gotik masal motifleri belirlenmiş, ardından yazarın bu motifleri nasıl kullandığına değinilmiştir. Değerlendirmeler yapılırken hikâyede yer alan bu motiflerin, Türk ve dünya masallarındaki karşılıklarına da yer verilmiştir. Her iki hikâyede toplam on iki motif tespit edilmiştir. Bunlar; deve, harami/eşkıya, umacı, konak, horoz, lamba, karga, dolap/sandık/yük-tabut, kuyu/çıkrık, dolunay/aydede, yılan, hayalet/ölü/ görünmez adam şeklinde sıralanabilir. Sembolik bir işlev ve anlam da taşıyan bu motifler, birer korku imgesi olarak da kullanılmışlardır. Ürküntü veren yönleriyle bu unsurlar hikâyeleri sarar ve bir olağanüstülükle beraber eserleri fantastik bir hâle getirirler. Grotesk/gotik ögelerin muhtevaya yansıdığı bu hikâyeler, korku imgeleri de denebilecek unsurlar açısından ele alınıp değerlendirilecektir.
Keywords : Adnan Özyalçıner, Hikâye, Grotesk, Gotik, Masal