Çanakkale – Lapseki (Güney Marmara, Türkiye) karayolu kenar eğimlerindeki erozyonun belirlenmesi

Authors : Mehmet Parlak

Pages : 44-53

View : 16 | Download : 4

Publication Date : 2015-12-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Karayolları, ekosistem üzerinde olumsuz etkiler yapar. Bu olumsuz etkiler habitat kaybından gürültüye ve araçların gaz salınımından toprak erozyonuna kadar çok değişik çeşitlerde kendini gösterebilir. Bu araştırma Çanakkale-Lapseki karayolu kenar eğimlerindeki yüzey akış ile erozyonu belirlemek ve yüzey akış ile erozyonu etkileyen faktörler insert ignore into journalissuearticles values(eğim, bitki örtüsü ve toprak özellikleri); arasındaki ilişkileri saptamak için yapılmıştır. Bu amaçla farklı eğimlere sahip vejetasyonsuz ve vejetasyonlu karayolu şevlerinde toplamda 40 tane yağış simulasyonu yapılmıştır. Her yağış simulasyonunda yüzey akışın başlaması için geçen süre, ortalama yüzey akış, maksimum yüzey akış, yüzey akış katsayısı, sediment konsantrasyonu, sediment piki ve toplam toprak kaybı belirlenmiştir. Karayolu şevlerinden toprak örnekleri alınarak bu toprak örneklerinde bazı fiziksel ve kimyasal analizler yapılmıştır. Vejetasyonsuz karayolu şevlerinde eğimin artmasıyla yüzey akış başlama süresi, yüzey akış, maksimum yüzey akış, yüzey akış katsayısı ve toplam toprak kaybı değerleri istatistik birbirinden farklılık gösterirken vejetasyonlu şevlerde ise eğimin artmasıyla sadece yüzey akış başlama süresi değerleri istatistik olarak birbirinden farklılık göstermiştir. Vejetasyonsuz şevlerde yüzey akış ve eğim arasında; vejetasyonlu şevlerde ise yüzey akış ve nem arasında pozitif korelasyon saptanmıştır. Vejetasyonsuz şevlerde toprak kaybı ve eğim arasında pozitif; vejetasyonlu şevlerde ise toprak kaybı ve eğim, toprak kaybı ve kil arasında pozitif korelasyon; silt ve kum arasında negatif korelasyon saptanmıştır. Vejetasyonsuz ve vejetasyonlu karayolu şevlerindeki çoklu regresyon sonuçları yüzey akışın sırasıyla 0.989 ve 0.963; toprak kaybının ise sırasıyla 0.998 ve 0.946 tahmin edilebileceğini göstermiştir
Keywords : Toprak kaybı, yüzey akış, karayolu şev eğimi, toprak özellikleri, yapay yağmurlama