Soya bitkisinin (Glycine max. L. Merill) verim parametreleri ile bazı fiziksel toprak özellikleri arasındaki deneysel ilişkilerin belirlenmesi

Authors : İmanverdi EKBERLİ, Nalan KARS

Pages : 42-53

Doi:10.33409/tbbbd.989044

View : 22 | Download : 12

Publication Date : 2021-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, Çarşamba Ovasında yetiştirilen soya fasulyesi bitkisinin insert ignore into journalissuearticles values(Glycine max. L. Merill); verim parametreleriyle insert ignore into journalissuearticles values(bitki boyu, bin tane ağırlığı ve tane verimi); toprakların bazı fiziksel özellikleri arasındaki korelasyon ilişkilerine bağlı olarak, bu özellikler arasında deneysel insert ignore into journalissuearticles values(pedotransfer); modellerin oluşturulması ve elde edilen modellerin ova topraklarında bitki veriminin tahmininde uygulanabilirliğinin belirlenmesidir. Bu amaçla ovada soya tarımı yapılan arazilerde bitki verim parametreleri ile toprakların fiziksel özellikleri arasında deneysel modeller oluşturulmuştur. Elde edilen veriler kapsamında soya bitkisinin verim parametrelerinden bitki boyu insert ignore into journalissuearticles values(BB);, 1000 tane ağırlığı insert ignore into journalissuearticles values(BTA); ve tane verimi insert ignore into journalissuearticles values(TV); değerleri sırasıyla; 88.33-127.27 cm, 164.10-242.91 g ve 280.32-593.16 kg da-1 arasında değişmiştir. Bitki boyu ile kil, silt, hacim ağırlığı insert ignore into journalissuearticles values(HA);, bitkiye yarayışlı su insert ignore into journalissuearticles values(BYS);, solma noktası insert ignore into journalissuearticles values(SN); parametreleri arasındaki deneysel modelde istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmamış insert ignore into journalissuearticles values(p>0.10);, belirleme katsayısı insert ignore into journalissuearticles values(R= 0.495); orta; bin tane ağırlığı ile kum, silt, HA, tarla kapasitesi insert ignore into journalissuearticles values(TK);, SN parametreleri arasındaki modelde istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmamış, belirleme katsayısı insert ignore into journalissuearticles values(R= 0.653); yüksek; tane verimi ile kil, silt, HA, BYS, SN parametreleri arasındaki modelin performansı yüksek insert ignore into journalissuearticles values(R= 0.602); olarak belirlenmiştir. Verim parametreleri ile toprakların fiziksel özellikleri arasındaki deneysel modellerin geçerliliğinin belirlenmesinde belirleme katsayısı insert ignore into journalissuearticles values(R);, hata kareler ortalamasının karekökü insert ignore into journalissuearticles values(HKOK);, uygunluk indeksi insert ignore into journalissuearticles values(d);, modelin etkinliği insert ignore into journalissuearticles values(ME); birlikte değerlendirilmiştir. HKOK, d, ME değerleri sırasıyla 9.312-26.897; 0.974-0.994 ve -2.864-0.568 aralıklarında değişmektedir. Deneysel verilere göre elde edilen modellerin geçerliliklerinin belirlenmesinde, modellerin oluşturulmasında kullanılan değerler dışındaki değerlerden kullanılmıştır. Çalışma sonunda elde edilen deneysel insert ignore into journalissuearticles values(pedotransfer); modellerin, ova topraklarında yetiştirilen soya bitkisinin verim parametrelerinin tahmin edilmesinde uygulanabilirliği mümkün gözükmektedir. Benzer deneysel modeller ile farklı bitkiler için verim kazanç veya kayıplarının tahmin edilebileceği öngörülmektedir.
Keywords : Fiziksel toprak özellikleri, verim, bitki boyu, bin tane ağırlığı, pedotransfer modeller