Toprağın bazı ısı parametrelerinin maksimum toprak sıcaklığıyla ilişkisi

Authors : İmanverdi EKBERLİ, Coşkun GÜLSER

Pages : 82-90

Doi:10.33409/tbbbd.1105351

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2022-06-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Toprak özelliklerinin değişimi, bitki gelişimi için optimum toprak ortamının oluşturulması, toprak oluşum süreçlerinin açıklanması vb. topraktaki maksimum sıcaklıkla ilişkili olup, topraktaki maksimum sıcaklığın teorik ve deneysel olarak belirlenmesi gereklidir. Bu çalışmada, toprağın ısı iletkenliği denkleminin çözümünden elde edilen maksimum toprak sıcaklığının analitik ifadesinin uygulanabilirliği incelenmiştir. Teorik olarak maksimum toprak sıcaklığının, toprak derinliğinin ortalama sıcaklığının, birim alandan geçen ısı miktarının, kütle yoğunluğunun, özgül ısı kapasitesinin ve derinliğin bir fonksiyonu olduğu gösterilmiştir. Toprağın 0-50 cm derinliğinde ölçülen ve hesaplanan maksimum sıcaklıklar sırasıyla 16.6-35.8 °C ve 16.4-38.4 °C aralıklarında; birim alandan geçen ısı miktarı 3.716•106-17.857•106 J m -2 aralığında; özgül ısı kapasitesi ise 950.404 J kg-1 °C -1 olarak saptanmıştır. Ölçülen ve hesaplanan maksimum toprak sıcaklıkları arasındaki ilişki yüksek insert ignore into journalissuearticles values(R 2 =0.9106); bulunmuştur. Ayrıca, nispi hatanın 0.012-0.148 aralığında; ortalama nispi hata ise 0.086 olarak tespit edilmiştir.
Keywords : Toprağın ısı iletkenlği denklemi, ısı miktarı, özgül ısı kapasitesi