Toprakların Isısal Özellikleri ile Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri Arasında Regresyon Modellerin Belirlenmesi

Authors : İmanverdi EKBERLİ, Coşkun GÜLSER, Orhan DENGİZ

Pages : 68-77

Doi:10.21657/topraksu.885688

View : 19 | Download : 6

Publication Date : 2021-03-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Toprakta sıcaklık alanının oluşumu ve ısı transferinin gerçekleşmesi toprakların ısısal özelliklerinin değişimi ile ilişkili olmaktadır. Isısal özellikler iklim faktörlerine ve toprak özelliklerine bağlı olarak değişmektedir. Bu araştırmada topraklarının hacimsel ısı kapasitesi, ısısal yayınım ve ısı iletkenliği katsayıları gibi ısısal özellikleri ile deneysel olarak daha kolay belirlenebilen bazı fiziksel ve kimyasal toprak özellikleri insert ignore into journalissuearticles values(EC, OM, Kil, Silt, Kum, HA, ); arasında regresyon modeller oluşturulmuştur. Toprakların hacimsel ısı kapasitesiyle EC, OM, kil, silt, kum ve HA özellikleri arasında yapılan regresyon modelinin istatistiksel anlamlılık düzeyi insert ignore into journalissuearticles values(p=0.001); ve regresyon katsayısı insert ignore into journalissuearticles values(R2=0.76); yüksek olarak belirlenmiştir. Bağımsız değişkenlere hacimsel nem içeriğinin insert ignore into journalissuearticles values( ); eklenmesi modellerin performasını insert ignore into journalissuearticles values(R2=0.77-0.99); yükseltmiş; , EC, OM, Kil, Silt, Kum, HA özelliklerini kapsayan regresyon modelinin istatistiksel anlamlılık düzeyi insert ignore into journalissuearticles values(p=0.000); ve regresyon katsayısı çok yüksek olarak saptanmıştır. Toprakların ısısal yayınım katsayısı ile EC, OM, Kil, Kum, Silt, HA, özellikleri arasındaki regresyon modelleri için R2=0.76 ve 0.79 insert ignore into journalissuearticles values(p=0.000 ve 0.002); olarak saptanmıştır. Regresyon modellerinin toprak özelliklerinin karesi, karekökü ve çarpımını kapsayan polinomlarla ifadesi modellerin performansını yükseltmiş; Kil, , Kil2, 2, , insert ignore into journalissuearticles values(EC•HA);, , OM, OM2, HA toprak özelliklerini içeren model yüksek düzeyde istatistiksel anlamlılık insert ignore into journalissuearticles values(p=0.001); göstermiş ve daha yüksek regresyon katsayısı insert ignore into journalissuearticles values(R2=0.90); ile karakterize edilmiştir. Isı iletkenliği katsayı ile Kil, Silt, Kum, HA, toprak özellikleri arasındaki regresyon modelinin performansı yüksek insert ignore into journalissuearticles values(R2=0.71; p=0.001);; , Kum, Kil, Silt, HA, EC2, OM2, HA2, ,EC, OM, parametreleri arasındaki modelin performansı ise çok yüksek insert ignore into journalissuearticles values(R2= 0.91; p= 0.012); olarak belirlenmiştir. Elde edilen regresyon modellerin, toprakların ısısal özelliklerinin tahmin edilmesinde uygulanabilirliği mümkün gözükmektedir.
Keywords : Hacimsel ısı papasitesi, Isısal yayınım katsayısı, Isı iletkenliği katsayısı, Toprak özellikleri