Arapçada Cümle Kurulumuna Katılan Ana Unsurların Belâğî Yönden İncelenmesi

Authors : Zafer AKYÜZ

Pages : 279-305

Doi:10.33718/tid.1231106

View : 48 | Download : 30

Publication Date : 2023-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Arapçada cümleyi oluşturan üç temel unsur vardır. Bunlar: İsnad, müsnedün ileyh ve müsneddir. İsnad, belâgat ilminin üç kısmından biri olan meânî ilminin en önemli konularından biridir. Müsned ile müsnedün ileyh arasındaki yani özne ile yüklem arasındaki anlam ilişkisini ifade eden isnad, müfred lafızların bir araya gelmesiyle teşekkül eden terkiplerle onların manalarını ve terkibi oluşturan unsurlar arasındaki karşılıklı ilişkiyi konu edinmesi yönünden meânî ilminin temelini oluşturur. Cümleyi oluşturan unsurlardan müsnedün ileyh ve müsnede umde, bunların dışındaki öğelere ise kayıt veya fazla denir. Belâgat âlimleri, belâğî isnadı üç başlık altında toplamışlardır. Bunlar: Haber-i isnadın halleri, müsnedün ileyhin halleri ve müsnedin halleridir. Bu araştırmada konunun çok geniş olması hasebiyle belâgat ilminde cümlenin temel unsurlarını teşkil eden isnad, müsnedün ileyh ve müsnedin durumlarını bütün yönleriyle inceleme imkânı bulunmadığından isnadın sözlük ve terim anlamı, belâgat açısından isnad, isnadın halleri ile müsnedün ileyh ve müsnedin hazif, zikir, takdîm, te’hîr vb. durumlarına temas edilmiştir.
Keywords : Arap Dili ve Belâgati, Cümle, İsnad, Müsnedün ileyh, Müsned