Çevresel Sürdürülebilirlik Perspektifinden Şehir İçi Akıllı Ulaşım Sistemlerinin TOPSIS Analizi ile Değerlendirilmesi

Authors : Rukiye Gizem Öztaş Karlı

Pages : 1-14

Doi:10.38002/tuad.1496774

View : 56 | Download : 44

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, çevresel sürdürülebilirlik perspektifinden akıllı ulaşım sistemlerinin performanslarını değerlendirmek amacıyla TOPSIS (İdeal Çözüme Benzerlik ile Tercih Sıralama Tekniği) yöntemini kullanmıştır. Elektrikli otobüs sistemi (EOS), paylaşımlı elektrikli skuter sistemi (PESS), otonom araç paylaşım sistemi (OAPS) ve akıllı bisiklet paylaşım sistemi (ABPS) olmak üzere dört farklı ulaşım sistemi analiz edilmiştir. Analiz; karbon emisyonlarının azaltılması, enerji verimliliği, kaynak kullanımı, hava kalitesine etki ve yenilenebilir enerji kullanımı kriterleri doğrultusunda gerçekleştirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, EOS en yüksek göreceli yakınlık değeriyle en iyi performansı sergilemiştir. EOS, karbon emisyonlarının azaltılması ve enerji verimliliği konularında üstün performans göstermekte ve fosil yakıt kullanımını azaltarak kaynak kullanımını optimize etmektedir. ABPS ikinci sırada yer alarak çevre dostu bir alternatif olarak öne çıkmaktadır. OAPS üçüncü sırada yer almakta olup, enerji verimliliği ve kaynak kullanımı açısından diğer sistemlere göre daha düşük performans sergilemektedir. PESS ise en düşük performansı göstermiştir. Bulgular, şehir plancıları ve politika yapıcılar için önemli bilgiler sunmakta olup, akıllı ulaşım sistemlerinin çevresel sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda en uygun seçeneklerin belirlenmesine katkı sağlamaktadır.
Keywords : Akıllı bisiklet paylaşım sistemi, elektrikli otobüs sistemi, otonom araç paylaşım sistemi, paylaşımlı e-skuter sistemi, TOPSIS