İLKOKULDA İNSAN HAKLARI, YURTTAŞLIK VE DEMOKRASİ EĞİTİMİ ALANINDAKİ ÇALIŞMALARIN İNCELENMESİ

Authors : Nuray KURTDEDE FİDAN, Bünyamin MERT

Pages : 280-304

Doi:10.24315/tred.1026897

View : 22 | Download : 28

Publication Date : 2023-01-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye’de İnsan hakları, yurttaşlık ve demokrasi dersi 2013 yılından itibaren ilkokul dördüncü sınıfta haftada iki ders saati olarak sınıf öğretmenleri tarafından okutulan zorunlu bir derstir. Bu araştırmada, ilkokulda İnsan hakları, yurttaşlık ve demokrasi eğitimi alanında yapılan araştırmaları sistematik olarak ayrıntılı incelemek amaçlanmıştır. Bu amaçla 2013-2021 yılları arasında yayınlanmış 11 tez, 38 makale ve 19 bildiri olmak üzere toplam 68 araştırma, bu araştırmanın veri kaynağını oluşturmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden, doküman analizi kullanılmıştır. Veriler, ilk aşamada “İnsan hakları, yurttaşlık ve demokrasi eğitimi araştırmalarını sınıflandırma formu” aracılığıyla betimsel olarak analiz edilmiştir. Derinlemesine analiz yapabilmek için içerik analizi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; ilkokulda insan hakları, yurttaşlık ve demokrasi eğitimi alanında yapılan araştırmaların konu alanlarına göre öğretim programı inceleme üzerine olduğu belirlenmiştir. Yıllara göre dağılım incelendiğinde en fazla araştırmanın 18 çalışma ile 2018 yılında olduğu sonucuna ulaşılmıştır. En fazla nitel araştırma yöntemi ve doküman inceleme kullanılmıştır. Katılımcı türüne göre sınıf öğretmenleri, veri toplama tekniğine göre yarı yapılandırılmış görüşme, veri analizi tekniğine göre içerik analizinin ön planda olduğu görülmüştür. Ayrıca incelenen araştırmaların çoğunda örneklem tekniğinin belirtilmediği tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre insan hakları, yurttaşlık ve demokrasi eğitimi planlanırken farklı disiplinler ile bütünleştirilmesi ve hızla gelişen dijital dünyaya uyum sağlayacak yöntem ve tekniklerin kullanılması önerilmiştir.
Keywords : İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi, Sınıf Öğretmeni, İlkokul