KÖRÜN "YABAN" TASVİRİ: YABAN ROMANINDA İLERLEMECİ TARİH TASARIMI

Authors : Fatih Belgi

Pages : 61-78

Doi:10.33207/trkede.1274555

View : 52 | Download : 41

Publication Date : 2024-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Yayınlandığı tarihten günümüze dek birçok tartışmanın karakterini şekillendiren Yaban romanı araştırmacıların ya da okuyucuların mensup olduğu zümreye göre farklı biçimlerde yorumlanmıştır. Kimi dönem Anadolu köylüsünün karanlık yüzünü simgelediği düşüncesiyle önemsenmiş kimi dönem ise Anadolu köylüsüne elitist bir tutumla yaklaştığı düşüncesiyle eleştirilmiştir. Bu çalışmamız Anadolu köylüsünün gerçekliği meselesine ya da Yakup Kadri’nin tutumundaki elitizm yoğunluğuna odaklanmamaktadır. Bunlardan ziyade romanın ana konusunu oluşturan Anadolu köylüsünün donuk ve statik motiflerle karakterize edilmesi odak noktamızda yer almaktadır. Buna ek olarak yazar, söz konusu motifleri tasarlarken hangi dinamiklerden etkilenmiştir, sorusuna yanıt aranmaktadır. Burada yazar benimsediği epistemolojik geleneğe yaslanarak köylü ile kendisi arasında belirgin bir ayrım görmektedir. Bunun sonucunda Yakup Kadri Batı’da cereyan eden düşünce anlayışlarının etkisiyle köylüyü tarih sahnesinde donuk ve statik şekilde resmeder. Ancak aynı düşünce anlayışları Batı dışı bir uzamda yaşaması nedeniyle yazarı da dışarıda bırakır. Söz konusu bu tartışma Yaban’da kurulan ayrımları sorgulamakta ve bunu bir tarih felsefesi sorunu olarak ele almaktadır.
Keywords : Yaban, İlerleme, Tarih