GEÇ - OSMANLI DÖNEMİNDE BALKANLAR - MUSTAFA KEMAL VE TÜRK ÖZGÜRLÜKÇÜ HAREKETİNİN YAPISAL ÖZELLİKLERİ

Authors : Baran DURAL

Pages : 123-145

View : 16 | Download : 10

Publication Date : 2012-06-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Tıpkı imparatorluğun Yükselme Dönemi`nde olduğu gibi, Duraklama ve Çöküş devirlerinde de Osmanlı Devleti, temel kadrolarını Balkan topraklarından devşirmeye özen gösteriyordu. Özellikle ordu ve üst düzey bürokraside, Osmanlı devletinin son dönemlerinde, Balkan topraklarından elde kalan Rumeli bölgesine yüklenen misyon dikkat çekicidir. Balkanlar`da yaşanan toprak kayıplarının, herhangi bir farklı bölgede yitirilen topraklardan çok daha fazla yeise sebep olması, bölgenin başkentin savunulması için taşıdığı önem kadar, Osmanlı Devleti`nin kendi çekirdeğini üretme ve yeniden- üretme merkezi olarak Rumeli`ye seçmesinden de ileri gelmekteydi. Bu bağlamda esas olarak Harbiye ve Mülkiye kökenli olan İttihat Terakki kadrolarının yapısı sadece belli bir okul geleneğinden gelmek bilinci çerçevesinde açıklanamaz. Zira Osmanlı devletinin toprak kayıplarıyla bunaldığı bir süreçte, “Türkiye Nasıl Kurtarılabilir” sorusuyla meşgul olan kadrolar, ister istemez çevrelerindeki gelişmeleri izliyor, devletin yeniden yapılandırılması çerçevesinde Fransa’yı örnek alan Osmanlı Devleti gibi, Fransız Devrimleri’nin heyecanıyla sarsılıyorlardı. Programını, “Türklerin programı” olarak sunan ve buna da gerçekten inanan cemiyetin, iktidara gelişinden kısa süre sonra, eleştiriye tahammülü kalmamıştı. Gidişat Mustafa Kemal’in hoşuna gitmiyor, genç subay yönetimi sert dille suçluyordu. İttihat Terakki, iktidarda zorbalaşıp halkın gözünde küçüldükçe ve savaşta alınan yenilgiler ve hızlı yıkımın etkisiyle Enver yurtdışına kaçacak, doğru zamanda doğru yerde bulunan, üstelik parlak zaferleriyle İstanbul’u işgalden kurtaran Mustafa Kemal, halkın tek umudu haline gelecekti
Keywords : Mustafa Kemal, Geç Osmanlı dönemi, İttihat ve Terakki, Özgürlükçü akımlar, Balkanlar, Balkan komitacılığı