BİLİM VE TOPLUM İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA KÜRESEL RİSKLER: COVID-19 PANDEMİSİ VAKASI

Authors : Anıl Mühürdaroğlu

Pages : 49-70

Doi:10.26468/trakyasobed.1428454

View : 94 | Download : 100

Publication Date : 2024-06-05

Article Type : Research Paper

Abstract :ÖZ: Klasik bilim anlayışı bilimsel bilgi üretimini toplumsal süreçlerden kopuk, pratik ihtiyaçları ikinci plana iten, bilginin birikimsel olarak arttığı bir süreç olarak tanımlar. Bu tanımlama bilim tarihi, bilim felsefesi ve bilim sosyolojisi alanlarında yürütülen tartışmalar ve yapılan araştırmalar çerçevesinde uzun süredir sorgulanır hale gelmiştir. Bilimsel bilgi üretiminin toplumsal süreçlerle, ideolojilerle ve siyasa yapım süreçleriyle ilişkisine dair yürütülen tartışmalar bilimin toplum yararına işleyen planlı bir faaliyet olarak yeniden tanımlanması gerektiği görüşünü doğurmuştur. Öte yandan karşıt kamptaki yorumcular, bilimsel gelişmenin kaynağı olduğunu varsaydıkları bilimin özerklik niteliğine zarar vereceği gerekçesiyle bu görüşü eleştirmiştir. Bu tartışmalar, refah devleti paradigmasının beraberinde getirdiği teknokrasi kültürü ile birlikte başka bir boyuta taşınmıştır. 1960’lı yıllarla birlikte diğer uzmanlarla birlikte bilim insanlarına karşı artan kuşku ve bilim ve teknolojinin ortaya çıkmalarında doğrudan veya dolayı payı olan küresel risklere dair artan bilinç bilime olan güveni sarsmış, bu durum bilimin söz konusu risklerin krize dönüştüğü noktalarda bunların çözümünde oynaması gereken rolün ne olduğu sorusunu gündeme taşımıştır. Bu çalışmanın amacı, yakın geçmişte yaşanan Covid-19 pandemisi sürecindeki tartışmalar ile bilim ve toplum arasındaki ilişkiye dair yazında son dönemde ortaya konan değerlendirmeler çerçevesinde küresel kriz dönemlerinde bilimin siyasa yapım süreçlerinde oynaması gereken role dair bir değerlendirme sunmaktır
Keywords : bilim sosyolojisi, bilim politikaları, risk toplumu, uzmanlar