GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE DİJİTALLEŞMENİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Authors : Bekir Aşık

Pages : 177-204

Doi:10.26468/trakyasobed.1515786

View : 56 | Download : 51

Publication Date : 2025-03-14

Article Type : Research Paper

Abstract :İktisat yazınında teknolojik gelişme verimlilik artışı ve iktisadi büyüme için kritik öneme sahiptir. Son yıllarda dijitalleşme sektöründeki gelişmeler neticesinde teknolojik gelişmeler hızlanmış, verimlilik artışı yaşanmış ve dijitalleşme ekonomik büyümede önemli bir yer edinmiştir. Çalışmamızda da yüksek orta gelirli ve düşük orta gelirli gelişmekte olan ülkelerde dijitalleşmenin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi, 1995-2020 zamana aralığında, incelenmiştir. 13 tane yüksek orta gelirli ülkenin ve 10 tane de düşük orta gelirli ülke için yapılan analiz sonuçları 8 tane, bir zamanlar orta veya düşük gelirli ülke kategorisinde olan ancak son yıllarda yüksek gelirli ülke grubunda yer alan ülke için yapılan analiz sonuçlarıyla karşılaştırılmıştır. Bu ülkeler seçilen değişkenlerle kişi başına düşen gelir arasındaki uzun dönemli ilişki Pedroni panel eşbütünleşme testiyle sınanmıştır. Dijitalleşmenin büyüme üzerindeki etkisi, modellerdeki heterojenliği dikkate alan, Tam Uyumlaştırılmış En Küçük Kareler Yöntemiyle ve yatay kesit bağımlılığını dikkate alan Ortak Korelasyonlu Etkiler yöntemiyle tahmin edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre dijitalleşme değişkeni olarak seçilen her 100 kişi başına düşen sabit telefon aboneliği, her 100 kişi başına düşen cep telefonu aboneliği ve internet kullanan kişilerin nüfusa oranı, her üç ülke grubu için uzun dönemde gelir üzerinde olumlu etkiye sahiptir. Yüksek gelir grubunda cep telefonu aboneliği; yüksek orta gelir ve düşük orta gelirli ülke gruplarında ise sabit telefon aboneliği en yüksek değere sahiptir. Yüksek orta gelirli ülke grubunda da internet değişkeninin katsayı değeri ikinci sırada, düşük orta gelirli ülke grubunda ise internet kullanımı üçüncü sırada ve negatif katsayıya sahiptir. Bu sonuçlara göre ülke gruplarının gelişmişlik derecesine göre BİT değişkenlerinin kişi başına düşen geliri etkileme derecesi değişmektedir.
Keywords : Ekonomik Büyüme, Dijitalleşme, Panel Veri Analizi