Klasik Dönem Osmanlı Devlet Teşkilatında Sancak Biriminin İdarȋ Yapısı ve İşleyişi

Authors : Uğur GÖK, Cavid QASIMOV, Osman KİMYA

Pages : 44-62

View : 23 | Download : 10

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Tüm devletler yönetim sistemine bağlı olarak hâkim olduğu toprakları belirli idarî alanlarına ayırmıştır. Os-manlı Devleti de ilk zamanlarında subaşılık kavramıyla anılan iki bölgeye, onun altında da iki vilâyete ayrıl-mış durumdaydı. O dönemlerde sancak beyleri, Osmanlı’daki subaşılarından daha üstün durumda değildi. Her ikisi de eşit pozisyonda olan idarecilerdi. Osmanlı Devleti İlhanlılar’la bağını zayıflatıp başarılı şekilde fetihlerde bulunarak toprak kazandıkça, idarî yapısı da bununla birlikte değişti ve güçlendi. Zaman içerisinde Türkmen beyliklerini kendisine bağlamaya başladı. Askerî bir terim olarak kullanılan sancak, Osmanlı Devle-ti’nin timar sistemi içinde bir gelir parçasını belirtmektedir. XV. yüzyılda, Osmanlı Devleti’nin hâkimiyet ala-nı büyüdükçe, sancak da burada bulunan timarlı askerlerin olduğu yerleri tanımlamak amacıyla, yani idarî bir yer şeklinde yaygınlaşmaya başlamıştır. Osmanlı Devleti’nin sınırlarını genişletmesi sancağa idarî bir anlam kazandırmış olsa da, sancaklar Osmanlı’nın büyümesine birçok farklı alanda büyük katkı sağlayarak yardım-cı olmuştur. Eyaletlerin bir alt basamağı durumunda olan sancaklar, o dönemlere bakılırsa, o toprakların eski sahipleri olan beyliklerin sınırlarıyla belirlenmiştir. Yapılan bu hudud ayrımları, beyliklerin Osmanlı Devle-ti’yle birleşmesini kolaylaştırmış, devletin iç sorunlarla uğraşmasının önüne geçmiş, fetihlere adapte olacak askerî gücü meydana getirmiştir. Bu çalışmamızda Osmanlı Devleti’nin sancak teşkilatını genel hatlarıyla ele alarak incelemeye çalışmış bulunmaktayız.
Keywords : Osmanlı Devleti, Taşra Teşkilatı, Sancak, İdare, Subaşı, Eyalet