Qılman İlkin Musayev’in Hatıratları Işığında Kafkas İslam Ordusu

Authors : Muhammed Ali ARSLAN

Pages : 112-124

View : 15 | Download : 15

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :XX. Yüzyılın başlarında Güney Kafkasya’daki Bolşevik ve Ermeni Taşnakları tarafından bölgedeki Müslüman-Türk nüfusa karşı yapılan zulüm ve baskılar zamanla katliama dönüşmüştür. Osmanlı Devleti yapılan bu müdahaleleri bertaraf etmek amacıyla, daha sonra “Kafkas İslam Ordusu” ismiyle anılacak bir ordunun oluşmasını sağlamıştır. Nuri Paşa Liderliğinde oluşturulan Kafkas İslam Ordusu Azerbaycan’a doğru harekete geçmiş ve Bakü Şehri’ne kadar ilerleyerek Kafkasya’da geçici de olsa düzeni tesis etmiştir. Azerbaycan Halkı tarafından bölgenin kurtarıcısı olarak kabul edilen Kafkas İslam Ordusu’nun kısa sürede gerçekleştirdiği barış ve huzur, Kılman İlkin Musayev’i küçük yaşlarda etkilemiş ve bu tesirler sonucunda Kılman İlkin’i dönemin yaşamış bir şahidi olarak eserler yazmaya sevketmiştir. XX. Yüzyılın Meşhur Azerbaycan Yazarı ve Yerel Tarihçisi Kılman İlkin Musayev, Bakü Şehri’nin tarihi ile ilgili çok sayıda çalışmalar kaleme almıştır. Bu çalışmalardan bir tanesi de hatırat tarzında yazılan ve Kafkas İslam Ordusu’nu konu edinmiş “Türk Ordusu Bakü’de” adlı eseridir. Hatırat tipinde, sıra dışı bir anlatım ve perspektif ile yazılan bu eser 1917-1920 yılları arasında Kafkasya’da ve hususen Azerbaycan Coğrafyasında yaşanılanlara ışık tutmaktadır.
Keywords : Kılman İlkin Musayev, Kafkas İslam Ordusu, Türk Ordusu Baküde, Kafkasya, Hatırat