- Turkuaz Uluslararası Türk Dünyası Bilimsel Araştırmalar Dergisi
- Volume:3 Issue:2
- Anthony Jenkinson’s Original Map as a Source on the History of the Safavid Empire
Anthony Jenkinson’s Original Map as a Source on the History of the Safavid Empire
Authors : Lamiya GAFARZADA
Pages : 150-182
Doi:10.54970/turkuaz.1198001
View : 19 | Download : 14
Publication Date : 2022-12-31
Article Type : Research Paper
Abstract :Bu makale, yazarı ünlü bir tüccar, diplomat ve Kraliçe I. Elizabeth Tudor\`un Safevi İmparatorluğunda resmi elçisi olan Antoni Jenkinson tarafından 1562 yılında Londra\`da yayınlanan \`Nova absolutaque Russiae, Moscoviae, et Tartariae descriptio\` adlı haritayı incelemektedir. Haritanın orijinal hali 1987 yılında bulunsa bile ve o zamandan beri İngiltere-Safevi ilişkilerine ilişkin bir dizi eser yayınlanmış olmasına rağmen, bu harita hem yerli hem de batı tarihçiliğinde Safevi İmparatorluğu\`nun ve özellikle de İngiltere-Safevi ilişkilerinin kaynağı olarak şimdiye kadar özel bir inceleme konusu olmamıştır. Jenkinson\`un haritasını Safevi İmparatorluğu hakkında tarihi bir kaynak olarak incelemek için ilk kez bir girişimde bulunulmuşdur. Jenkinson\`un haritası, Safevi İmparatorluğu\`nun İngiliz kaynaklarında yalnızca en eski ve ilk görsel temsili olması değil, aynı zamanda Avrupa haritacılığının daha da gelişmesini etkilemesi ve dünyadakı ilk modern coğrafi atlası Abraham Ortelius’un “Theatrum Orbis Terranum” insert ignore into journalissuearticles values(1570); ve Gerardus Mercator\`un dünya haritasının insert ignore into journalissuearticles values(1572); ayrılmaz bir parçası olması bakımından benzersizdir. Harita, Rusya, Azerbaycan, İngiltere ve Orta Asya ülkelerinin haritacılık tarihi için olağanüstü değer ve öneme sahiptir. Haritanın kesin yayın tarihinin ve yazarının kimliğinin belirlenmesine özellikle dikkat edilmişdir. Haritanın güney kesiminin ayrıntılı analizi, bu haritanın Safevi İmparatorluğu\`nun askeri-tarihi, jeopolitik, coğrafi, yerbilimsel, dini, etnografik ve kısmen ekonomik tarihinin yanı sıra İngiliz-Safevi ilişkileri tarihinin değerli bir kaynağı olabileceğini ortaya koymuştur.Keywords : Jenkinsonun haritası, Safevi İmparatorluğu, İngiltere Safevi ilişkileri, Antoni Jenkinson, Haritacılık