ADININ BÜYÜKLÜĞÜNÜ TARİHTE YAŞAYAMAYAN BİR HELLENİSTİK PONTOS KENTİ: EUPATORIA/MAGNOPOLIS (YENİ BULGULAR VE GÖZLEMLER IŞIĞINDA LOKALİZASYONUYLA İLGİLİ YENİ BİR ÖNERİ)

Authors : Murat TEKİN

Pages : 0-0

Doi:10.22520/tubaar2020.27.012

View : 17 | Download : 8

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Pontos Bölgesi, Hellenistik Dönem’de özellikle MÖ 1. yüzyılda siyasi açıdan çok çalkantılı bir süreçten geçti. Bu yüzyılda, Pontos Krallığı VI. Mithradates’le gücünün doruğuna ulaşarak, altın çağını yaşadı. Ancak kısa süren bu refah döneminin ardından yine bu zaman diliminde ve aynı kralla birlikte, söz konusu krallık çöküşü tattı. Krallığın yükselişi ve çöküşü Roma’yla ilgiliydi. Romalılara karşı kazanılan galibiyetlerle yükselen Pontos Krallığı, Romalılara karşı alınan mağlubiyetlerin ardından çökerek topraklarını Roma’ya kaptırdı. Eupatoria, söz konusu krallığın çöküş sürecinde tarihi kayıtlara giren bir Pontos kentiydi. Eupatoria, VI. Mithradates tarafından kurulmuş olduğunu yansıtan bir isme sahipti. Dolayısı ile mayasında kurucusu Mithradates’e borçlu olduğu Pontoslu bir kimlik taşımaktaydı. Bunun yanı sıra, Pontos Krallığı’nın son anlarını yaşadığı, Roma ile ölüm-kalım savaşlarını verdiği çalkantılı bir döneme tanıklık etmiş, stratejik konumuyla krallığın kaderine yön vermiş bir kentti. Romalılar adına bu savaşlara son noktayı koyan ünlü Romalı komutan Pompeius tarafından ele geçirilmesiyle birlikte adı Magnopolis’e dönüştürüldü. Böylelikle Eupatoria/Magnopolis, Hellenistik Dönem’in son yüzyılına damgasını vurmuş olan iki önemli ve büyük tarihi şahsiyetin adını taşıma onurunu elde etmişti. Tarihini de bu iki önemli ismin temsil ettiği siyasi güç şekillendirdi. Öncesinde Pontos, sonrasında Roma. Ancak, kentin büyüklüğü sadece adında yaşadı. Çünkü söz konusu kent, kendi tarihi sürecinde büyüklüğünü hiçbir zaman kanıtlayamadı. Bu yüzden olsa gerek tarihi kayıtlarda adını neredeyse mumla aradığımız kentlerden birisi olmanın ötesine geçemedi. MÖ 1. yüzyılın ikinci çeyreğinin başlarında III. Mithradates savaşları sırasında tarihi kayıtlara giren kent, tarihte derin izler bırakamadan MS 1. yüzyılın sonlarına doğru sessiz sedasız bir şekilde tarihi kayıtlardan silindi gitti. Tarihinde karanlıkta kalmış anların çoğunlukta olduğu Eupatoria/Magnopolis’in tam olarak nerede bulunduğuna dair de tarihininkine benzer şekilde aydınlatılması gereken hususlar vardır. Makalemizin çıkış noktasını da işte bu meseleler belirlemiştir. Antik ve modern kaynakların yanı sıra, söz konusu kente dair tarihin sessizliğini bozan yeni bir arkeolojik veri olarak kabul edilebilecek bir kaya mezarını da içeren arazi gözlemleri ışığında, kentin tarihi ve lokalizasyonu birlikte ele alınacak ve bunlara ilişkin değerlendirmelerde bulunulacaktır.
Keywords : Eupatoria Magnopolis, Hellenistik Dönem, Roma Dönemi