WHEN WAS GÖK TURK STATUES SCULPTED AND ERECTED? A GLANCE WITH THE EXAMPLE OF KÜL TIGIN`S WIFE

Authors : Anıl YILMAZ

Pages : 139-146

View : 20 | Download : 12

Publication Date : 2012-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Yerleşik ve göçer kültürlerin heykel yapımına bakışı arasında büyük farklar vardır. Örneğin Assur, Hitit, Roma ve Greklerde heykeller çoğunlukla tanrı/tanrıçaları, imparatorları ya da bazen normal halktan birilerini onurlandırmak için yapılırdı. Ancak göçer kültürlerde özellikle Gök Türklerde, heykeller kadın ya da erkek ayırt etmeksizin sadece ölülerin arkasından dikilirdi. Yine Gök Türklerde heykeller, tapınak, avlu ya da cadde başlarında değil, Şamanların önlerinde ayin gerçekleştirdikleri kült alanlarının önüne dikilirdi. Bu Gök Türk heykellerinin bazıları güçlü portre özellikleri gösterir. Üzerlerinde heykelin kime ait olduğu ile ilgili bir bilgi olmasa da, ihtimalle kendi çağı içinde kimi yansıttıkları gayet iyi biliniyordu.Asya`da yaşayan Kırgız ve Kazak gibi çağdaş Türk toplulukları, birisi ölmeden mezar yeri belirlemek gibi bir yakla­şımdan uzak durmaktadırlar. Hatta bu konuya tabu derecesinde yaklaşırlar ki, birisinin ölümü hakkında konuşmak­tan çekinirler. Bu şekilde davranmanın yaşayanlara uğursuzluk getireceğini düşünürler. Dolayısıyla bu insanların çok uzak geçmişte olmayan ataları bahsi geçen heykelleri ölünün ardından dikiyorlarsa, o zaman Gök Türklerin bu heykelleri ne zaman yaptıklarını sorgulamamız gerekir.Çalışma, yukarıdaki soruna Kül Tigin`in kült alanında bulunan ve karısına ait olduğu düşünülen heykel örneği ile bir öneri getirmeye çalışacaktır.
Keywords : Gök Türk heykelciliği, Kül Tigin külliyesi, Balbal, Avrasya göçerleri