ERZURUM OVASI’NDAN YENİ KANITLAR IŞIĞINDA DOĞU ANADOLU’DAKİ KURA-ARAS ÖLÜ GÖMME UYGULAMALARINA GENEL BİR BAKIŞ

Authors : Gülşah ALTUNKAYNAK, Mehmet IŞIKLI, Mustafa ERKMEN

Pages : 73-91

View : 25 | Download : 9

Publication Date : 2018-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Kuzeybatı İran ve Güney Kafkasya ile birlikte Doğu Anadolu genelini Erken Tunç Çağ’da karakterize eden enönemli kültürel yapı; “Kura-Aras Kültürü”dür. Bu büyük, çok bileşenli kültürel yapının bünyesinde, çok sayıdaözelliğin yanı sıra sorunlar da bulunmaktadır. Bu özellik ve sorunlardan biri de kültürün ölü gömme gelenekleriile ilgilidir. Bu konunun sorun olarak ortaya çıkmasında temel ayrım, nekropol kazılarının azlığıdır. Son dönemdeyapılan araştırmalara göre, tüm Güney Kafkasya’da, kazılan alanlar içerisinde mezarlık içeren birim sayısı sadece111 dir. Konumuz olan Doğu Anadolu Bölgesi’nde ise hiç bir nekropol alanı kazılmamıştır. Bu yörede kazılanmezarlar münferit mezarlar olup, yerleşim içi gömü niteliği göstermektedirler. Bu mezarlara göre kültüre dair birgömü geleneği ve mezarlık tipolojisi ortaya konmuş olsa da bunlar yeterli olmaktan uzaktır. 2016 ve 2017 yıllarındaErzurum Ovası’ndaki Alaybeyi Höyük’te TANAP Trans – Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi kapsamındayapılan kurtarma kazılarında, bir grup Kura-Aras mezarı tespit edilmiştir. Bu çalışma hem eldeki verileri dikkatealarak Güney Kafkasya ve Doğu Anadolu’daki Kura-Aras gömü uygulamalarına dair genel bir değerlendirme hemde Alaybeyi mezarlarını kapsamlı olarak bilim dünyasına sunma amacındadır.
Keywords : Ölü Gömme, Kura Aras Kültürü, İlk Tunç Çağ, Erzurum, Alaybeyi Höyük