VAN GÖLÜ HAVZASI ERKEN DEMİR ÇAĞ MEZARLIKLARI: PRE-URARTU DÖNEMİ GÖMÜ ANLAYIŞININ GENEL BİR DEĞERLENDİRMESİ

Authors : Aynur ÖZFIRAT

Pages : 149-185

View : 29 | Download : 1

Publication Date : 2018-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Makalede Van Gölü Havzasında Erken Demir Çağ pre-Urartu gömü anlayışının genel bir değerlendirmesiyapılmıştır. Doğu Anadolu yüksek yaylasında, pastoral karakteri oldukça güçlü olan Orta Tunç Çağı’nın ardından,Son Tunç Çağı içinde gelişerek dönemin sonunda ortaya çıkan yeni çanak çömlek, metal, mimari, yerleşim sistemive gömü geleneği Erken Demir Çağı’nı temsil eder. Bu dönemin yenilikleri arasında en dikkat çekici olanlarındanbiri yerleşim sistemidir. Doğu Anadolu bölgesinde, Güney Kafkasya ve Kuzeybatı İran’da olduğu gibi yüksekalanlarda ve dağ eteklerinde çok sayıda kale ve mezarlık ortaya çıkar. Hiyerarşik bir yapıya sahip yönetici sınıf veyerleşik yaşama doğru atılan adımlar sosyo-ekonomik merkezler etrafında toplanma şeklinde kendisini gösterir.Tüm bölgede pastoralizm ve sedentar hayat arasında bir yaşam tarzı görülür. Van Gölü havzası bu dönem gömügeleneği için en fazla araştırma yapılmış alandır. Ernis Ünseli Karagündüz, Yoncatepe ve Dilkaya kazıları ileyüzey araştırmasında bulunmuş ve genellikle yüksek alanlarda ve dağ eteklerinde yer alan çok sayıdaki kalemezarlıkhavzada Erken Demir Çağ gömü geleneğini temsil eder. Hakkari mezarları ve stelleri ise pre-Urartu ya daUruatri ve Nairi ülkeleri yönetici sınıfı için oldukça dikkat çekici bulgulardır. Makalede ayrıca, havzadaki ErkenDemir Çağ araştırmaları, pre-Urartu yerel güçlerini anlamanın yanısıra Urartu Krallığı kuruluş evresi içindekietkileri açısından da ele alınmıştır.
Keywords : Nairi, Uruatri, Erken Demir Çağ, pre Urartu, Urartu, Van Gölü Havzası, Doğu Anadolu, Mezar