KALKOLİTİK GÜLPINAR TAŞ AĞIRLIKLARININ İŞLEVİNE YÖNELİK ÖNERİLER

Authors : Abdulvahap Onur BAMYACI

Pages : 11-28

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2018-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Antik Troas bölgesinin önemli bir kutsal alanı olan Smintheion bünyesinde yapılan arkeolojik kazılar sırasındaortaya çıkan Erken Kalkolitik 2 Gülpınar II ve Orta Kalkolitik Dönem Gülpınar III yerleşimleri Batı Anadolusürtme taş tipolojisi hakkında önemli yeni veriler sunmaktadır. Her iki Kalkolitik kültür katmanında gün ışığınaçıkarılan sürtme taş alet ve objelerin tipolojik değerlendirilmesi sonucunda ilk kez Kuzeybatı Anadolu bölgesininsürtme taş alet repertuarında daha önce pek bilinmeyen ve Anadolu arkeolojisinde ünik sayılabilecek bazı yenialet ve obje tiplerinin varlığı dikkat çekmiştir. Bu çalışmada ele alınan Gülpınar buluntusu yivli ve çentikli taşağırlıkların işlevleri konusunda özellikle Kuzey Amerika ve Okyanusya kültürlerine ait etnografik verileri değerlibakış açıları sunmaktadır. Genellikle tezgâh ağırlığı olarak tanımlanan ve kullanım fonksiyonları tartışmalı olan butip objelerin etnografik analoji yaklaşımı ile kullanım fonksiyonlarının prehistorik olta ve ağ balıkçılığında batıraktaşları olarak kullanıldığı ileri sürülebilir. Balıkçılık aktiviteleri ile ilgili arkeolojik direk veriler oldukça az olmasınarağmen Kalkolitik Gülpınar taş ağırlıkların bir kısmının in situ bir şekilde deniz kabuğu yığınları ile depolanmışolarak bulunmuş olması taş ağırlıkların ağ batırak taşları olarak kullanımı görüşünü desteklemektedir. Etnografikanaloji yanı sıra Yakın Doğu, Ege ve Batı Anadolu’dan çeşitli buluntu yerlerindeki benzer örneklerle karşılaştırılanbatırak taşlarının Anadolu sürtme taş repertuarına dâhil edilerek ilk defa tipolojik olarak sınıflandırılmasıgerçekleştirilmiştir. Bu çalışma ile tanıtılan batırak taşları gibi yeni buluntu tipleri ve formların prehistorikinsanların avlanma geleneklerinde kullandıkları objelerin işlevlerine yönelik katkı sunması amaçlanmıştır.
Keywords : Yivli Taş Ağırlık, Batırak Taşı, Kuzeydoğu Ege, Kalkolitik Gülpınar