FİLOLOJİ VE ARKEOLOJİ ARASINDA ETNİK BİR KAVRAM OLARAK HIİNT-AVRUPA OLGUSU

Authors : Belgin AKSOY

Pages : 121-136

View : 20 | Download : 8

Publication Date : 2018-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Hint-Avrupa topluluklarının kökeni hakkında ileri sürülen temel tezlerin değerlendirilmesiamaçlanmıştır. Bu çalışmalar Avrupa kültürel kimliğin tarihsel gelişimine paralel olarak, ideolojik söylemlerekimi zaman gerekçeler getirdiği gibi, kimi zaman da onlar tarafından yönlendirilmiştir. 20. yy’ın ikinci yarısındanitibaren filolojide ve arkeolojideki somut verilerin değerlendirilmesi ile birlikte ideolojik yüklerden arınmış birdüzlemde tartışmalar devam etmektedir. Halen iki temel tez, tartışmaların odağında bulunmaktadır. Bunlardan biriKaradeniz’in kuzeyi ile Volga arasındaki bölgeyi, diğeri ise Anadolu’yu Hint-Avrupa köken bölgesi olarak ileri sürer.Volga ve Karadeniz arasındaki step bölgesinde yaşamış olan göçebelerin Proto-Hint-Avrupalılar olduğu yönündekitez, başlangıçta arkeolojik verilerle gerekçelendirilmiş, daha sonraları ise filolojik veriler ile desteklenmiştir. Bunaek olarak son yıllarda yaygınlaşan genetik araştırmaları da bu tezi destekler nitelikte sonuçlar vermektedir. Bunarağmen Anadolu’yu köken bölgesi olarak tanımlayan diğer tez, önemli eleştirileri ortaya koymaktadır. Bununbir nedeni Hint-Avrupa dillerinin en erken izlerinden birisinin Anadolu’da olması, diğer nedeni ise özelliklepastoral göçebeliğin Ortadoğu’daki geçmişidir. Her iki köken bölgesi tezinin sınanması noktasında KaradenizBölgesi anahtar bir konuma sahiptir, ancak Karadeniz’in Anadolu kıyıları bu tartışmaya veriler sunacak kadar iyiaraştırılmış değildir.
Keywords : Hint Avrupa, Avrupa Prehistoryası, Pastoral Göçebelik, Tunç Çağı, Kurgan Kültürü, Tarihsel Dilbilim