MISIR FATIMİLER DÖNEMİ’NDE HAYVAN MOTİFLİ LÜSTER KAPLARI VE İRAN ORTA ÇAĞI ÇÖMLEKÇİLİK ÜRÜNLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Authors : Najmeh NOURİ, Sayed HASHEM HOSSEYNİ

Pages : 211-225

View : 18 | Download : 13

Publication Date : 2018-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Hayvan motifleri insanoğlunun eserlerinde kullandığı en eski motiflerdendır. Bu motifler Mısır ve İran’da İslamiOrta Çağ’da yanlızca süs amaçlı değil belki zaman zaman umut, korku veya doğa ve hayattaki tehlikelerdesavaşlarda da yardım göstergesi ve bazan de dini inançlar ve eskiye dayalı efsaneler göstergesidir Bu kıymetlive özel göstergeler bazen motifleri tüm tarih boyunca bir mesaj verme sembolü haline getirmiştir. Müslümansanatçılar bu Eskiçağ sembolik motifleri uyarlamış ve İslam Çağı’nın motiflerini İslam’ın bakış açısına uyarlayarakonu hep diri tutmaya çalışmışlar. İslam Çağı’ndan kalan bir çok motif inançlar göstergesi olan sembolik anlamlaradayalıdır. O zaman İslam’ın Orta Çağ’daki çömlek şanatçılarının en sevdiği önemli ve özel hayvan motifleriözellikle Mısır’daki Fatımiler’in kızıl çömlek üzerinde yaptıkları resimler ve İran’ın çömlek ürünleri burada bahiskonusudur. Bu araştırma kaliteli ve pratik bir araştırma olup, bütün veriler var olan dokümanlardan toplanmış vegörünen semboller ile efsanelerin anlamlarının birbirine uyarlamasıyla oluşturulmuştur. Mısır Fatımiler dönemindeLüster çömleklerde kullanılan hayvan motıfleri ve İslam’ın Orta Çağı İran’da yapılan çömleklerin tanınması buaraştırmanın asıl hedefidir. Bu projenin sonucu yapılan resimlerde bazen gerçek ve bazen gerçek dışı hayvanlarınolduğunu gösteriyor ki her biri insan hayatında özel anlamların göstergesidir ve efsanevi ve astronomik anlamlariçerir. Bu kaplarda İslami dönemde 11 ve 12. yüzyılda çömleklerde bir süs unsuru olan eski uygarlıklardan alınmışefsanevi anlamlar taşıyan sfenks grifon ve harpi gibi resimler giderek yaygınlaşıyor Çömlekler üstüne yapılanşahin aslan tavşan ve balık gibi burçların resımleri de İslam’dan önceki döneme aittir ve bu dönemin çömleksanatçılarının kendi sanat eserlerinde süs olarak kullandıkları en sevdiği motifler arasındadır.
Keywords : Hayvan Çizimleri, Lüster Çömlekleri, İran, Mısır, Orta Çağ