TARİHÖNCESİ DÖNEMLERDEN İTİBAREN OBSİDİYEN OBJELER: GÜVERCİNKAYASI ÖRNEKLERİ

Authors : Işıl DEMİRTAŞ, Pınar ÇAYLI

Pages : 11-32

Doi:10.22520/tubaar2021.29.001

View : 20 | Download : 13

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Volkanik Kapadokya Bölgesi, tarihöncesi kültürlerin en önemli hammadde kaynaklarından biri olan obsidiyen bakımından oldukça zengindir. Bölgedeki birçok yatağın da tarihöncesi dönemlerden itibaren yontmataş alet endüstrisinde kullanıldığı bilinmektedir. Güvercinkayası yerleşmesinin geçim ekonomisini ve alet teknolojisini de obsidiyenle birlikte diğer volkanik kökenli hammadde kaynakları biçimlendirmiştir. Güvercinkayası yontmataş alet endüstrisinde obsidiyenden dilgi, kazıyıcı ve silika parlaklığı içeren orak bıçaklarının yaygın aletler arasında yer aldığı, prestij objesi olabilecek kalitedeki bazı aletlerinse çakmaktaşından üretildiği bilinmektedir. Bunların yanı sıra karma tekniklerle insert ignore into journalissuearticles values(yontma, sürtme ve parlatma); obsidiyenden üretilen ayna ve kolye ucu gibi tekil, bitmiş ve yarı bitmiş ürünler, yonga artığı benzeri kakmalarla çeşitli kompozit objeler de tespit edilmiştir. Bu yazıda, alet olarak tanımlanmayan, 21 obsidiyeninsert ignore into journalissuearticles values(li); nesne incelenmiştir. Bunların çoğu Güvercinkayası Orta Kalkolitik insert ignore into journalissuearticles values(I-II); tabakalarda ve az sayıda örnekse Son Kalkolitik insert ignore into journalissuearticles values(III); geçiş evresiyle ilişkili dolgularda bulunmuştur. Söz edilen objeler, Yakındoğu’da tarihöncesi dönemlere ait diğer örneklerle birlikte değerlendirilerek, biçimsel ve işlevsel bakımdan ele alınmıştır. Yontmataş alet teknolojisiyle üretilen aletlerin ve teknolojik tanımlamaların kapsam dışı tutulduğu bu yazıda, Güvercinkayası’nda obsidiyenin farklı kullanım biçimlerine odaklanılmıştır.
Keywords : Kalkolitik, Güvercinkayası, obsidiyen, kakma, ayna, boncuk, kolye ucu