GÜNÜMÜZ MOĞOLİSTAN’IN GÖÇEBE HAYATINA ETNOARKEOLOJİK BİR BAKIŞ

Authors : Shinesaran DALKHAA, Anıl YILMAZ, Erkan KONYAR

Pages : 65-82

Doi:10.22520/tubaar.1288689

View : 44 | Download : 56

Publication Date : 2023-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Son zamanlarda sosyal bilimlerde disiplinler ilişkilerin artması, bazı farklı bilim dallarının gelişmesine ve ön plana çıkmasına yol açtı. Bunlardan biri etnoarkeolojidir. Etnoarkeoloji, artık sadece arkeolojik malzemelerin etnografik malzemelerle karşılaştırması olmaktan çıkmış, coğrafya ve iklimin farklı zamanlarda aynı bölgeyi mesken edinmiş insan topluluklarının yaşam benzerliklerini de belgelemeye başlamıştır. Bu sebeple etnografyadan farklılıklar gösterir. Her ne kadar Akdeniz coğrafyasında olduğu kadar bir yoğunluk göstermese de, Altay ve Tanrı dağlarında var olan göçer kültürlerle ilgili uzun zamandır kazılar yapılmaktadır. Nispeten izole diyebileceğimiz bu bölgelerin ekonomisi Eski ve Orta Çağlarda olduğu gibi hala hayvancılık üzerinedir. Göçer yaşantıyı devam ettiren ailelerin sayısı azalmaya yüz tutsa da var olanların yaşantıları incelendiğinde, Tang dönemini tehdit eden Gök Türklerden ya da Urartu’yu istila etmiş İskit topluluklarından çok da farklı olmadığı anlaşılmaktadır. Çalışma, Moğolistan’ın kuzeybatısında yer alan Hövsgöl bölgesinde insert ignore into journalissuearticles values(aymak); yaşayan bir Moğol ailenin üzerinden, arkeolojik malzemelerin yorumlanması üzerinedir. Makaledeki bazı örnekler, farklı coğrafyalardaki veriler olsa da, genel olarak göçerlerin yaşam şeklinin geçmişle bağlantısını belirlemeye yönelik olacaktır. Özellikle mevsimlik göç hareketlerinde izledikleri güzergâh, seçilen noktalarda harcanan zaman ve etkinliklerin neler olduğu ifade edilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Etnoarkeoloji, Moğolistan, Avrasya arkeolojisi, Gök Türk, göçer kültür, Altay dağları, Tanrı dağları