BİZANS DÖNEMİ’NDE HELLESPONT ÇEVRESİNDE ŞARAP ÜRETİMİ

Authors : Oğuz Koçyiğit

Pages : 221-233

Doi:10.22520/tubaar.2017.20.013

View : 4 | Download : 23

Publication Date : 2017-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Çanakkale Boğazı, Anadolu’nun kuzeybatısında Karadeniz ve Akdeniz arasında doğal bir geçiş yoludur. Bu coğrafi özelliği ona önemli bir stratejik önem kazandırır ve sahip olduğu bu önemli stratejik önemi dolayısıyla ticari ve askeri bakımdan daima önemli bir yer olmuştur. Bizans döneminde bu önemini korumuş ve bir çoğu psikoposluk merkezi olan önemli yerleşim yerlerine ev sahipliği yapmıştır. Boğazın kritik öneme sahip bu konumu ile birlikte, gerek Trakya ve gerekse Anadolu kıyılarındaki ekonomik kaynaklarıyla da Bizans için hayli önemli olduğu bilinir. Özellikle de buradaki verimli topraklardan dolayı, boğaz kıyısında ve kıyıya açılan vadiler boyunca sürdürülen tarımsal faaliyetlerin, yöre halkının en önemli ekonomik geliri olduğu söylenebilir. Bizans dönemine ilişkin kaynaklarda bu konu ile ilgili önemli bilgiler bulunur. Bu bilgilerden bölgenin önemli bir tarımsal potansiyele sahip olduğu, üretimi yapılan ihtiyaç fazlası bazı ürünlerin de ticari olarak oldukça önem arz ettiği anlaşılır. Bölgede gerçekleştirilen bu tarımsal ve ticari faaliyetlerin en önemlilerinden biri de şüphesiz şarap üretimidir. Nitekim, son yıllarda yapılan çalışmalar sonrası açığa çıkarılan gelişkin donanımlara sahip bazı şarap üretim işlikleri, buradaki şarap üretiminin tarımsal ekonomideki ağırlığına işaret eden önemli kanıtlardır. Arkeolojik kazılar sonrası tespit edilen bu yapıların çalışma boyunca mimari olarak detaylı tanımları yapılmış, ele geçen buluntular sonrası tarihlendirme problemleri üzerine çözüm önerileri getirilmiştir. Buna göre teknik ve donanımsal bakımdan birbirlerinin aynısı iki yapıdan Anadolu kıyılarında bulunanın Erken Bizans Dönem boyunca kullanıldığı, Trakya kıyılarında bulunanın ise Bizans’ın boğaz kıyılarındaki hakimiyetinin son yıllarına kadar faaliyette olduğu söylenebilir. Bu çalışmada Bizans dönemine ilişkin bu iki endüstri yapısından yola çıkarak, dönemin boğaz kıyılarındaki şarap üretim potansiyeli üzerinde durulacak ve mevcut veriler ışığında bazı yorumlar getirilmeye çalışılacaktır.
Keywords : Bizans, Çanakkale Boğazı, Tarımsal Ekonomi, Şarap Üretimi, İşlik