KIRSAL YERLEŞMELERDE ÖZGÜN DOKUNUN KORUNMASINDA BİR ARAÇ OLARAK KÖY TASARIM REHBERLERİ: ÖDEMİŞ BADEMLİ ÖRNEĞİ

Authors : Esra KUT GÖRGÜN, Neriman YÖRÜR

Pages : 25-47

Doi:10.22520/tubaked.2018.17.002

View : 20 | Download : 11

Publication Date : 2018-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Kırsal yerleşimler; yaşam ve çalışma faaliyetlerinin daha çok doğal kaynakların değerlendirilmesine bağlı, geleneksel sosyal ilişkilerin devam ettiği alanlardır. Bununla beraber kırsal yerleşimlerde bulunan özgün doku günümüzde kaybolmaya başlama sorunu ile karşı karşıyadır. Mekânsal planlama sisteminde kırsal alanlar yeterince yer edinmemekte, özgün dokunun korunmasına yönelik yaklaşımlar yetersiz kalmakta ve kırsal alandaki çalışmalar tarım odaklı ekonomik kalkınma çabaları ile oluşturulmaya çalışılmaktadır. Dünyada ilk olarak 1993 yılında İngiltere’de ortaya çıkan ‘Köy Tasarım Rehberleri’ kırsal dokunun korunması ve geliştirilmesine yönelik planlama sistemine bir araç olmaktadır. Türkiye’de ise 3194 imar Kanunu’na ek madde ile 2013 yılında getirilen ‘köy tasarım rehberi yapılabilir’ ibaresine rağmen çalışmalar oldukça azdır. Bu çalışma; kırsal dokunun korunması ve gelişmesine yönelik köy tasarım rehberlerinin bir araç olarak kullanılabileceğini örnek alan üzerinden değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışma yöntemi olarak literatür taraması, mekânsal analizlerin yapılması Ödemiş Bademli kır yerleşimi kapsamında yapılan saha araştırmaları ve analizleri , yerel halk ile anket ve yüz yüze görüşmeler olmak üzere nitel ve nicel araştırma teknikleri kullanılmıştır. Daha sonra ise yerleşime özgü köy tasarım rehberi önerileri geliştirilmiştir. İzmir İli kırsal yerleşmelerinde daha önce kırsal dokuya yönelik çalışmalar yapılsa da köy tasarım rehberi oluşturulması adına bu çalışma ilk olma özelliğini taşımaktadır. Ayrıca, çalışmada kırsal alanların sorunlarına ve büyükşehir kanunu ile yaşanan değişikliklerden etkilenmesine dikkat çekmesi amaçlanmakta, köy tasarım rehberinin geliştirilmesinin önemini vurgulayarak, oluşturulan izlenceyle sonraki çalışmalara ışık tutması hedeflenmektedir.
Keywords : Kırsal planlama, kırsal yerleşimler, köy tasarım rehberi, Ödemiş Bademli