BURSA ŞEHRİ OSMANLI MEZAR TAŞLARINDA AİLE, HASTALIK, İŞ, KİŞİ, TARİKAT, VAKIF, YAPI, YERLEŞİM ADLARI

Authors : Halit ÇAL

Pages : 105-143

View : 23 | Download : 10

Publication Date : 2016-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bursa şehir merkezinde 14. yy.’dan 3, 15. yy.’dan 159, 16. yy.’dan 309, 17. yy.’dan 63, 18. yy.’dan 244, 19. yy.’dan 547, 20. yy. Osmanlı’dan 191, Cumhuriyet döneminden 55, toplam 1571 yazılı mezar taşında değişik 351 erkek, 205 kadın adı belirledik. % 81’i Arapça, % 0.4’ü Farsça, % 0.3’ü Türkçedir. Bursa ve karşılaştırdığımız merkezlerdeki ilk 10 erkek ve kadın adı, sıralamadaki bazı değişikliklerle karşın benzerdir. Çoğu Arapça, bir kaçı İbranice kökenlidir. Bu durumun 16. yy.’dan beri sürdüğü anlaşılıyor. Erkek ve kadınlarda birden fazla sözcüklü ad kullanmak 18. yüzyılda başlar, 19. yüzyılda yaygınlaşır. Bursa’da bu oran düşüktür. İlk beş ad kullanım sayısının toplam kullanım sayısına göre Bursa’daki düşük oran, diğer merkezlere göre Bursa’daki ad çeşitliliğini gösterir. Bursa’da 8 vakıf, 15 tarikat, 18 cami, 1 çarşı, 1 fabrika, 1 hamam, 1 harp okulu, 1 imaret, 2 kale, 6 medrese, 14 tekke, 10 okul, 1 otel, 6 türbe adı geçer. Yine 80’i Türkiye dışından, 94 tanesi Türkiye içinden 174 yer adına göre Bursa’da Osmanlı devletinin her bölgesinden kişiler yaşamaktadır. Ölüm nedeni ile ölünün yaşının yazılması azdır, Bursa ve diğer merkezler arasında oran yaklaşıktır. Ölenlerin işinin yazılması oranı Bursa’da diğerlerine göre azdır. Buna karşılık farklı 147 iş, hiç birinde olmadığı kadar çoktur. Bunlar genellikle kamu görevlileridir. Bursa’daki 208 aile adının oran olarak düşüklüğü, şehirleşmeye bağlı olarak aile adının azaldığını gösteriyor. Ağa, bey, efendi, hanım, hatun gibi unvan kullanımı Türkiye genelinde yaygındır. Bursa, oranın düşük olan yerlerdendir.
Keywords : Bursa, Kişi Adı, Aile Adı, İş Adı, Yer Adı