RUS KAYNAKLARINDA AYASTEFANOS ANITI’YLA İLGİLİ YENİ BULGULAR

Authors : Elif KÖK

Pages : 179-191

View : 22 | Download : 5

Publication Date : 2016-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Ayastefanos’taki Rus Anıtı, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından, savaşta ölen Rus askerlerin anısına Rus devleti tarafından inşa edilen bir yapıdır. Hem anıt-mezar, hem Rusların galibiyetini taçlandıran bir zafer anıtı olsa da, yapımından itibaren Osmanlı basınının ve aydınlarının tepkileriyle karşılanmıştır. İstanbul’un yakınlarında Rusların Osmanlı’ya karşı zaferini hatırlatan eski Rus stilinde bir anıtın varlığı, dağılma sürecindeki Osmanlı için bir infial konusu olmuştur.1898-1914 arasında 16 yıl ayakta kalabilen anıtın yıkımına uzanan politik süreçler ve yıkılışından sonraki gelişmeler, özellikle Osmanlı arşivlerinin ve dönemin yazılı basınının tanıklığında, çeşitli yayınlarda etraflıca ele alınmıştır. Bir mimari eser olarak anıt hakkındaki bilgiler ise daha azdır. Mevcut birkaç fotoğrafından hareketle, görünümü ve bazı mimari detayları tanınmaktadır. Projelendirme sürecinde ise, albay Peşkov ve mimar Bazarov’un isimleri öne çıkıyor gibi görünmektedir. Oysa Rus kaynakları, öyküyü farklı isimlerle anlatmaktadır.Bu çalışma, anıtın tarihçesini Rus kaynaklarından izleme amacını taşımaktadır. Rusça yayınlarda ve dönemin Rus basınında verilen bazı bilgiler, inşa sürecinin Türkçe literatürde bulunmayan bazı detaylarını sunmaktadır. Bu çalışmada, anıtın ilk tasarımını yapan mimar Suslov ve onun hazırladığı detaylı çizimler ortaya çıkarılmıştır. Rusça yayınlardan edinilen bu yeni bulguların, anıt monografisine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Keywords : Ayastefanos, Osmanlı Rus Savaşı, Eski Rus Stili, Mimari, Anıt