AĞRI`DA BULUNAN HATTATI VE MÜZEHHİBİ BİLİNMEYEN TEZHİPLİ BİR EL YAZMASI ÖRNEĞİ

Authors : Yusuf ÇETİN, Müzahir KILIÇ

Pages : 151-160

View : 20 | Download : 10

Publication Date : 2012-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Doğudan Anadolu`ya gelen göç ve akınların Anadolu`daki ilk uğrağı olan Ağrı bölgesi, stratejik konumu nede­ni ile tarih öncesi dönemlerde olduğu gibi tarih dönemlerinde de önemini korumuş, tabiî kaynakları ile tercih edilen bir yerleşme bölgesi olmuştur. Aynı zamanda bir geçiş bölgesi olduğu için bünyesinde birçok uygarlığın izlerini saklayan Ağrı, zengin taşınır kültürel mirası ile Anadolu coğrafyasında özel bir konuma sahiptir. Böl­gede daha çok birer aile yadigârı olarak sahipleri tarafından saklanan taşınır kültür varlıkları, tarihi, estetik ve ekonomik değerleri hakkında bilgi sahip olunmadığı için yeterince korunamamakta, ilgisizlik yüzünden birçoğu çürümeye terk edilmektedir. Ayrıca ilde bir müze olmadığı için bu eserlerin çoğu eski eser kaçakçılarının eline düşerek ülke dışına kaçırılmaktadır. İncelememize konu olan tezhipli el yazması il sınırları içinde aynı kadere sahip onlarca taşınır kültür varlığının sadece bir örneğini oluşturmaktadır.Hafız Osman tarzı nesih karakteri bir hat ile yazılmış olan el yazması oldukça kötü durumdadır. Deri kabı, deri cildi ve tezhipli yapraklarının büyük bir bölümü iyice tahrip olmuş ve yırtılmıştır. Hattatı, müzehhebi ve tarihi kesin bilinmeyen el yazması bezeme özelliklerinden yola çıkılarak 19. yüzyıl sonlarına mal edilebilir. 19. yüz­yıl Osmanlı tezhip sanatında sık sık karşımıza çıkan natüralist bitki formları, kenger yaprakları gibi Batı etkili motifler yerel bir tema ile oldukça acemice ele alınarak süslenmiştir. Bu örnekten yola çıkılarak geleneksel Os­manlı tezhip sanatının taşrada da 19. yüzyılın sonlarına kadar varlığını kesintisiziz bir biçimde devam ettirdiği görülmektedir.
Keywords : Osmanlı Tezhip Sanatı, El Yazması, Ağrı ili, Kültür varlıkları, Koruma