Osmanlı Mezar Taşları Envanter Çalışması: Çemberlitaş Atik Ali Paşa Camii Haziresi Örneği

Authors : Aygül AĞIR, Tarkan OKÇUOĞLU

Pages : 259-284

View : 26 | Download : 7

Publication Date : 2004-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye Bilimler Akademisi Türkiye Kültür Sektörü TÜBA-TÜKSEK Türkiye Kültür Envanteri Projesi kapsamında hazırlanan Türkiye kentsel kültür var­lıkları envanter formu bir kentsel öğe olan mezar­lık alanlarım da içermekledir. Konu edilen çalışma, Türkiye kentsel kültür varlıkları envanter formu­nun bir alt açılımı olarak düşünülmüştür. Bu bağ­lamda, 2003 yılında başlanan Çemberlitaş Atik Ali Paşa Camii Haziresı mezar taşlan envanter çalış­masının, Türkiye Bilimler Akademisi, Türkiye Kül­tür Sektörü TÜBA-TÜKSEK programı çerçevesin­de sürdürülmesi önerisi kabul edilmiştir.Çemberlitaş Atik Ali Paşa Külliyesi. Bizans Devrin­de İstanbul`u doğu-batı yönünde kat eden, Osman­lı Devrinde Divanyolu olarak adlandırılan ana cadde `meşe` üzerinde ve Konstantinos Sütunu olarak bilinen Çemberlitaş yanında inşa edilmiştir. İnşa ta­rihi 15. yy`ın sonu olarak kabul edilmektedir; vakfi­yesinden külliyenin camı, medrese imaret, hankâh tekke , kervansaray ve dükkânlardan oluştuğu an­laşılmaktadır. Günümüzde camisi, hazire ve türbe­si, Divanyolu cephesi yıktırılmış olarak medresesi, muvakkithane, çeşme ve su haznesi mevcuttur.Atik Alı Paşa Külliyesinin bir bileşeni olan ve adeta bir açık hava Osmanlı belgeliği gibi du­ran haziren`ın sistemli analizi ayrıntılı bir envan­ter çalışmasıyla mümkündür.Alan çalışmasında İstanbul Teknik Üniversitesi İTÜ Mimarlık Fakültesi Rölöve ve Restoras­yon Projesi dersi 2002-2003 kapsamında Nilgün Çakır, Meltem Öztürk, Başak Tekin ve Se­ran Özsel adlı öğrenciler tarafından hazırlanan hazire rölövesi kullanılmıştır. Bu rölöveyı temel alan çalışma, dijital ve siyah-beyaz fotoğraf çe­kimi, gerekli yerlerde kalıp çıkartılması, ayrıntı­lı ölçü alınması ve mezar bezemeleri ile ilgili in­celemeyi içermektedir.Nazirede 208 adet numaralandırılmış mezar ta­şı bulunmaktadır. Tamamına yakınının kitabesi Yücel Demirel tarafından okunmuştur Envan­ter çalışması devam etmektedir.
Keywords : Osmanlı, Divanyolu, külliye, hezire, mezar taşı